خودروتک بررسی می‌کند؛
ممنوعیت پیش فروش خودرو و چالش‌های پنهان
مجلس می‌گوید خودروسازان تا زمانی که تعهدات قبلی خود را به سرانجام نرسانده‌اند، اجازه‌ای برای باز کردن طرح پیش‌فروش جدید ندارند. اقدامی قاطعانه که می‌تواند از سرکشی بیش از حد شرکت‌های خودروساز بکاهد؛ اما همین ممنوعیت دستوری نیز می‌تواند تبعاتی مانند قطع جریان ورود نقدینگی به خودروسازان و توقف تولید را در پی داشته باشد.
به گزارش خودروتک، شش ماه گذشته، شش ماه سیاه صنعت خودروسازی بود. کاهش شدید تولید، بی‌اعتمادی گسترده جامعه، فشار سنگین رسانه‌ها، ورود دادستانی، موضع‌گیری مجلس و درنهایت افزایش فزاینده قیمت، بازار خودرو را به سمت‌وسوی نگران‌کننده‌ای کشاند. هرچه بود خودروسازان در آزمون مدیریت با نمره‌ای تاسف‌بار مردود شدند. شرکت‌های خودروساز که سراسیمه خود را برای عقب نماندن از قافله تقاضای کاذب، دست به پیش‌فروش‌های انبوه زدند. پروژه‌ای چشم‌بسته که از همان ابتدا هم نسبت به سرانجام تلخ آن هشدار داده می‌شد. سرانجام در زمان سررسید تحویل خودروها دستان خالی شرکت‌های خودروساز رو شد و این آغاز داستان اعتراضات مشتریان بود.
چرا پیش‌فروش خودرو ممنوع شد؟
سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس می‌گوید بازار خودرو به دلیل مسائلی که بعد از برجام اتفاق افتاد دچار تلاطم شد و خودروسازان عملاً نتوانستند وعده‌هایی که در خصوص زمان تحویل خودروها و نوع خودروها به مشتریان داده بودند عمل کنند و باعث عدم رضایت هم‌وطنان در حوزه خودرو و خودروسازی شدند. سعید باستانی با تاکید بر افزایش مشکلات خودروسازان ناشی از عدم واردات قطعات اظهار کرد: در جلساتی که با مسئولان خودروسازی‌ها و وزیر صنعت، معدن و تجارت داشتیم یک سری تصمیماتی اخذ شد که تا پایان دی‌ماه سال جاری هیچ افزایش قیمتی برای خودروهای تحویلی نداشته باشیم. این یعنی تا زمانی که خودرو تحویل نشده پیش‌فروش خودروی جدید خلاف قانون خواهد بود و خودروهای تحویلی بعد از دی‌ماه 97 با افزایش قیمتی مواجه خواهد بود و این خودروسازان هستند که باید این مسئله را مدیریت کنند.
ترافیک پیش‌فروش‌ها
با توجه به کاهش تولید خودرو در کشور از خردادماه سال جاری، سایپا و ایران‌خودرو از ابتدای شروع تحریم‌ها تاکنون به ترتیب سومین و دومین بار اقدام به پیش فروش محصولات خود کرده‌اند. بر اساس آمارهای منتشرشده شرکت سایپا از ابتدای سال جاری اقدام به پیش فروش 270 هزار دستگاه از انواع محصولات خود کرده و شرکت ایران‌خودرو نیز اقدام به پیش فروش 77 هزار و 100 دستگاه از محصولات خود کرده است. اولین مرحله از پیش فروش این دو شرکت در مدت دو ماه گذشته در حالی صورت گرفت که بازار دچار التهاب بود. هجوم سرمایه‌های سرگردان و نوسانات نرخ ارز از دلایل مهم التهاب در بازار خودرو بود. علاوه بر این دو مورد کارشناسان کاهش و یا در مواقعی توقف عرضه به بازار را از دلایل تشدید التهاب بازار می‌دانند. نمودار تولید این دو شرکت نیز از کاهش تولید خودروسازان از خردادماه سال گذشته تا به امروز حکایت دارد و این موضوع در کنار سرمایه‌های سرگردان و نوسانات نرخ ارز یک مثلث بحران را به وجود آورده است.
تکنیک مؤسسات مالی
خودروسازان درآمد ۲ سال آینده خود را پیش‌خور کرده‌اند؛ به‌عبارتی ۴ هزار میلیارد تومان از نقدینگی مردم در اختیار خودروسازان قرار گرفته است. یک حساب‌وکتاب سرانگشتی به‌خوبی نشان می‌دهد که بدهی خودروسازان این روزها چندین برابر سرمایه آن‌ها است. یک بحران پیش روی صنعت خودروسازی ایران است. پیش‌فروش خودرو که روزگاری سه‌ماهه بود، حالا به ۲ سال رسیده است. اگر این روند ادامه پیدا کند به ۳ سال هم می‌رسد، اما بالاخره این روند باید یک سالی متوقف شود. نمی‌شود که امروز ثبت‌نام کرد، ۵ سال دیگر خودرو تحویل داد. آن‌چه امروز در صنعت خودرو در حال وقوع است، همان اتفاقی است که در مؤسسات مالی و اعتباری یک‌بار آن را تجربه کردیم. سپرده یکی به‌عنوان سود به سپرده‌گذار قبلی پرداخت می‌شد، اما از یک جایی به بعد دیگر سپرده‌های جدید پاسخگوی حجم مطالبات سپرده‌گذاران قبلی نبود. امروز هم در صنعت خودروسازی پول خریدار ۲ سال دیگر صرف تولید خودروی معوق امسال می‌شود.
چالش 6 هزار میلیاردی
دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان می‌گوید: تأمین قطعات موردنیاز بیش از 100 هزار خودروی پیش فروش شده از سوی خودروسازان نیازمند 6 هزار میلیارد تومان نقدینگی است. دو خودروساز اصلی کشور با هدف تأمین نیاز داخلی، در ماه‌های اخیر در چند مرحله اقدام به پیش فروش خودروهای خود کردند که بازه زمانی تحویل آن‌ها یک سال به طول می‌انجامد؛ مجموع خودروهای پیش فروش شده به حدود یک‌صد هزار دستگاه می‌رسد. به گفته آرش محبی نژاد قطعه‌سازان در صورت تأمین شدن به‌موقع قطعات موردنیاز و ترخیص آن‌ها از گمرک و همچنین فراهم شدن نقدینگی موردنیاز، قادر به پاسخگویی به نیاز خودروسازان در برنامه پیش‌فروش‌ها خواهند بود. درمجموع بیش از 18 هزار میلیارد تومان نقدینگی برای انجام فعالیت‌های جاری قطعه‌سازان موردنیاز است که به دلیل عمل نکردن به‌موقع به تعهدات از سوی خودروسازان، تاکنون یک‌سوم این رقم معوق شده است.
ممنوعیت پیش‌فروش برای وارداتی‌ها
تیرماه امسال در پی دستورالعمل اخیر سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به مدیران عامل شرکت‌های واردکننده خودرو، سخنگوی این سازمان گفت: بر اساس این دستورالعمل شرکت‌های واردکننده موظف شدند تا اطلاع ثانوی نسبت به قطع تمام برنامه‌های فروش مدت‌دار بیش از ۳۰ روز انواع خودرو با عناوین مختلف شامل پیش‌فروش، فروش مشارکتی و مشارکت در تولید سریعاً اقدام کنند. غلامرضا کاوه اظهار کرد: بر اساس تصمیمات اتخاذشده از سوی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی جهت ابطال تمام ثبت سفارش‌های صادرشده قبل از ۳۱ خرداد ۱۳۹۷ واردات خودرو که از طریق سیستم بانکی تأمین ارز نشده‌اند، واردکنندگان خودرو ملزم شدند ضمن اعمال تمهیدات لازم جهت اجرای دستورالعمل ذکرشده، هر چه سریع‌تر در خصوص تعیین تکلیف آن بخش از تعهداتشان که به‌واسطه تصمیمات امکان تحقق نخواهند داشت، اقدام کنند.
