اما و اگرهای طرح جدید واردات خودرو
شرکتهای واردکننده خودرو و مشتریان درحالی انتظار لغو ممنوعیت واردات در دولت جدید را دارند که شنیده میشود در شرایط کنونی جدیترین طرح برای ازسرگیری ورود خودرو به کشور، واردات در ازای صادرات است.
به گزارش خودروتک به نقل از دنیای اقتصاد ، طرح موردنظر عملا به نفع شرکتهای خودروساز وابسته به دولت خواهد بود، زیرا غالب خودروهای صادراتی به دو تولیدکننده بزرگ خودرو در کشور تعلق دارد. به این ترتیب اگر طرح یادشده تصویب شود، بازار خودروهای خارجی بهطور انحصاری در اختیار خودروسازان داخلی قرار میگیرد.
شرکتهای واردکننده و مشتریان در حالی انتظار لغو ممنوعیت واردات خودرو را در دولت جدید میکشند که شنیده میشود در شرایط کنونی جدیترین طرح برای ازسرگیری ورود خودرو به کشور، واردات در ازای صادرات است. سه سال و اندی از ممنوعیت واردات خودرو به کشور در راستای مدیریت منابع ارزی میگذرد و در این مدت پیشنهادهای مختلفی برای ازسرگیری واردات به دولت ارائه شده، با این حال هیچ کدام مورد موافقت قرار نگرفته است. حالا خبر میرسد سیاستگذار قصد دارد واردات خودرو را به ازای صادرات آزاد کند.
به عبارت بهتر، ورود خودرو به کشور منوط به صادرات میشود و تنها شرکتهایی امکان واردات خواهند داشت که دستی در صادرات داشته باشند. بنابراین طرح موردنظر عملا به نفع شرکتهای خودروساز وابسته به دولت خواهد بود، زیرا اکثر قریب به اتفاق خودروهای صادراتی (که البته عدد چشمگیری نیست) به آنها تعلق دارد. از همین رو احتمال میرود واردات خودرو به خودروسازان واگذار شود و نمایندگیهای رسمی واردکننده همچنان از واردات محروم بمانند. البته زمزمههایی مبنی بر حرکت برخی شرکتهایی که پیشتر واردکننده بودهاند، به سمت تولید، شنیده میشود. بر این اساس، برخی از این شرکتها حتی خطوط تولید خود را نیز آماده کردهاند و قصد دارند در کنار عرضه محصولات تولیدی به بازار داخل، در بازارهای صادراتی نیز حضور یافته و از این راه، مجوز واردات دریافت کنند.
با این حال اما با توجه به اینکه خودروسازان وابسته به دولت نبض صادرات را در دست دارند، در صورت تصویب و اجرای طرح «واردات در ازای صادرات» تولید و تجارت همزمان در اختیار آنها قرار خواهد گرفت. واگذاری واردات خودرو به خودروسازان اما مخالفان زیادی دارد و ایراد اصلی به آن، بیشتر شدن انحصار شرکتهای خودروساز وابسته به دولت است. به گفته مخالفان، بازار خودروی کشور همین حالا در قبضه دو غول دولتی قرار دارد و اگر واردات نیز به آنها واگذار شود، حلقه انحصار تنگتر خواهد شد. البته طبعا در صورت تصویب چنین طرحی، شرکتهای خودروساز بخش خصوصی و نمایندگان واردکننده رسمی نیز میتوانند به واسطه صادرات، مجوز واردات دریافت کنند، با این حال بسیار بعید است توان رقابت با خودروسازان وابسته به دولت را حداقل در کوتاهمدت داشته باشند.
بنابراین آنها این امکان را دارند که به بهانههای مختلف، تامین خودروهای مورد درخواست بخش خصوصی را به تاخیر انداخته یا کمتر از نیاز آنها خودرو تامین کنند و این چیزی جز انحصار را به ذهن متبادر نمیکند.
اما این را هم نباید فراموش کرد که هدف دولت از ممنوعیت واردات کالا از جمله خودرو، ظاهرا مدیریت منابع ارزی است، بنابراین اگر این دغدغه به هر شکلی رفع شود، میتوان واردات خودرو را طبق روال گذشته انجام داد. وقتی تحریمی نباشد و ارز طبق روال عادی گذشته وارد کشور شود، دیگر بهانه مدیریت منابع ارزی توجیه ندارد و میتوان به جای اجرای طرحهای انحصارگرایانه و غیرمنطقی، واردات خودرو را در مسیری طبیعی انجام داد. نکته دیگر اینکه بسیاری از کارشناسان در ایراد به این طرح عنوان میکنند که طرح واردات در ازای صادرات اساسا طرحی رانت زا است و سیاستگذار در عمل نمیتواند مانع از ایجاد رانت و فساد در این مسیر شود.