طبق خودرو چیست و چرا خراب می شود؟ | راهنمای تعمیر
شاسی خودرو یک عضو ثابت و بدون حرکت و غیر قابل تعییر شکل است اما در مقابل آن سیستم تعلیق خودرو مجموعه‌ای از اجزا متحرک است که در طول حرکت خودرو به طور دائم جابجا شده و حرکت می‌کنند و در این میان طَبَق قطعه‌ای است سیستم تعلیق را به شاسی متصل می‌کند. به این ترتیب می‌توان به وظیفه مهم و فشار کاری زیاد طبق پی برد.
طبق چه کاربردی دارد؟
سیستم تعلیق یا Suspension از سیبک، فنرها، کمک فنرها و...تشکیل‌شده و اصلی‌ترین وظیفه آن کاهش ضربات وارده به اتاق در اثر حرکت بر روی سطوح است. سطح مسیر هرچقدر هم که صاف باشد، ضرباتی را وارد می‌کند که اگر توسط سیستم تعلیق کنترل نشود می‌تواند به‌سرعت به اتاق و شاسی و بدنه آسیب وارد کند.
طبق در حقیقت اتصال بین این دو عضو است. قطعه فلزی که دو سر آن با بوش محوری به سر سیستم تعلیق و شاسی پیچ می‌شود.
محل قرارگیری طبق کجاست؟
طبق در حقیقت عضوی از سیسم تعلیق خودرو به‌حساب می‌آید. طبق‌‌ها وظیفه دارند نیروهای عرضی که از سمت جاده به شاسی خودرو وارد می‌شود را خنثی و یا کم‌زور کنند. این کار از طریق انتقال نیروی از طبق به سگدست و بعدازآن به میل موج گیر اتفاق می‌افتد و درنهایت نیروی دمپ‌شده به شاسی منتقل می‌شود.
طبق در قسمت داخلی توسط بوش لاستیکی یا بوش طبق که روی بوش فلزی سوار شده به شاسی خودرو متصل می‌شود و قسمت بیرونی آن توسط سیبک به سگ دست وصل می‌شود همچنین در قسمت وسط به میل موج گیر متصل است و آن مجموعه در کنار هم مهم‌ترین اجزای جلوبندی خودرو را تشکیل می‌دهند.
چرا طبق حالت جناغی دارد؟
دلیل A شکل بودن طبق که به‌اصطلاح به آن حالت جناغی می‌گویند این است که اتصال به شاسی همیشه از دو ناحیه صورت می‌گیرد. اگر شکل A را نظر بگیرید، سربالای آن به سیستم تعلیق و دو سرپایین آن به شاسی خودرو متصل می‌شوند. این مسئله از دید مکانیکی هم استحکام بیشتری ایجاد می‌کند و هم درنهایت باعث تقسیم فشارهای وارده بین دو خروجی می‌شود.
هر خودرو چند طبق دارد؟
خودروسازان مختلف بسته به سیستم تعلیق و محل محور محرک (جلو یا عقب) می‌توانند تعداد استفاده از طبق را به حداقل یا حداکثر برسانند. در بعضی خودروها به‌واسطه استفاده از سیستم تعلیق هوشمند، دیگر نیازی به استفاده از طبق نیست و در بعضی دیگر به دلیل استفاده از یک نوع سیستم تعلیق دیگر استفاده از طبق در محورهای جلو و عقب لازم است. در خودروهای امروزی با توجه به گسترش استفاده از سیستم فنر و کمک‌فنر یکپارچه، استفاده از طبق بالا چندان لزومی ندارد و اکثر خودروها تنها طبق پایین دارند.
مشکلات رایج طبق چیست؟
ازآنجایی‌که طبق به‌وسیله دو بوش و پیچ و مهره متصل می‌شود، اولین و رایج‌ترین ایرادی که ممکن است پیدا کند، آسیب دیدن بوش (بوش طبق) است. این آسیب‌دیدگی می‌تواند نشانه‌ای مثل شکستگی یا تاب برداشتن باشد که درهرصورت باعث ایجاد سروصدا در تق‌تق کردن در جلوبندی می‌شود.
نشانه‌های خرابی طبق چیست؟
ازآنجایی‌که طبق اصلاً در چشم راننده نیست، عموماً رانندگان از مشکلات آن خبر ندارند و این مشکلات را تا زمانی با خود می‌کشند که نهایتاً به حادثه منجر می‌شود. اصلی‌ترین و شایع‌ترین نشانه خرابی طبق، صدای تق‌تق و جیرجیر در جلوبندی است. بوش‌های پلاستیکی و فلزی طبق وقتی به‌مرورزمان مستهلک می‌شوند، سروصدا می‌کنند. اگر به این سروصداها بی‌توجهی شود ممکن است باعث بروز مشکلات بزرگ‌تری در خودرو شود.
دلایل خرابی طبق
اگر با سرعت‌بالا روی دست‌انداز بروید، اگر با شتاب در چاله بیافتید، اگر رانندگی غیراصولی انجام دهید و هر کار دیگری که خارج از اصول صحیح رانندگی است انجام دهید، می‌تواند برای سیستم جلوبندی و به‌خصوص طبق و پلوس تهدید به‌حساب بیاید. طبق درواقع سپر بلای جلوبندی است. اگر هر فشاری به سیستم وارد شود، توسط طبق دفع می‌شود اما اگر فشار بیش‌ازحد مجاز باشد، طبق آسیب‌دیده و ممکن است ببرد. بریده شدن طبق از آن دسته اتفاقاتی است که اگر در هرجایی برای خودرو بیافتد، توان حرکت را از آن گرفته و تنها راه حمل آن تا تعمیرگاه بکسل خواهد بود.
طبق اصل را چگونه تشخیص دهیم؟
طبق هر چند در ظاهر قطعه ساده‌ای است اما استحکام، طراحی و ساخت آن تاثیر زیادی در کارکرد درست خودرو و دوام قطعات جلوبندی دارد.
تشخیص طبق اصل و غیر اصلی برای خریداران و حتی تعمیرکاران تقریبا غیر ممکن است و به همین دلیل باید این قطعه را از فروشنده مطمئن خریداری کنید تا از خسارات بعدی در امان باشید.
