نگاهی به کارنامه خودروسازان ایرانی در دهه 90 شمسی
رصد آمارهای تولید خودرو در دهه ۹۰ از عملکرد وضعیت خودروسازان در این دهه حکایت دارد.
به گزارش خودروتک به نقل از دنیای اقتصاد ، خودروسازی ایران در سال 90 به قله تولید رسید، چه آنکه در این سال، بالغ بر یک‌میلیون و 600هزار دستگاه انواع خودرو در کشور تولید شد. گمان می‌رفت این رکورد در دهه 90 پی‌در‌پی شکسته شده و تولید به ظرفیت اسمی (حدود دو‌میلیون دستگاه در سال) نزدیک شود. این در حالی است که به دلیل وقوع اتفاقات ناخوشایند به‌ویژه تحریم، نه‌تنها رکورد تولید کل شکسته نشد، بلکه در مقاطعی تیراژ به شدت افت کرد. البته طبق ادعای قطعه‌سازان، تولید محصولات سواری در کشور طی سال 96 بیش از سال 90 بوده، با این حال با در نظر گرفتن آمار کل تولید، هنوز هم رکورد سال 90 شکسته نشده است.
کمی قبل از آغاز سال 91 و در حالی که خودروسازان رکورد تولید را زده بودند، ناگهان خبر رسید پژو فرانسه ارتباط خود را با صنعت خودروی کشور قطع کرده است. داستان از این قرار بود که پژو بخشی محدود از سهامش را به جنرال موتورز آمریکا فروخت و در نتیجه از ادامه فعالیت در ایران منع شد. جدایی پژو برای خودروسازی ایران بسیار شوک‌آور بود، به نحوی که ایران‌خودرو (شریک پژو) را با سقوط آمار تولید در سال‌های 91 و 92 مواجه کرد. پس از رفتن پژو، ضربه بعدی به خودروسازی کشور را تحریم‌های هسته‌ای وارد کرد و نتیجه آن این شد که آمار تولید در این صنعت ابتدا به نصف رسید و سپس افت بیشتری را نیز به خود دید.
بنابر آماری که انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی منتشر کرده، تولید خودروی سواری در کشور طی سال 91 به کمی بیش از 788هزار دستگاه رسیده و طی سال 92 نیز رقم کمتر از 625هزار دستگاه را به ثبت می‌رساند. این در حالی است که طی سال 90 و با توجه به نبود تحریم، حضور شرکای خارجی و باز بودن مسیرهای نقل و انتقال پول و تامین قطعات، خودروسازان توانسته بودند فقط در بخش سواری بیش از یک‌میلیون و 420هزار دستگاه انواع محصول را به تولید برسانند. بنابراین مقایسه آمارهای تولید در سال 90 با 91 و 92 به وضوح نشان می‌دهد که تحریم تا چه اندازه در افت تیراژ خودروسازان کشور تاثیرگذار بوده است. اتفاقاتی که از آذر 92 به بعد در ماجرای مذاکرات هسته‌ای و ظهور برجام رخ داد، مهر تایید دیگری است بر اثرپذیری بالای خودروسازی کشور از تحریم.
در آخرین روز از آذر 92، ایران و دیگر کشورها به توافق هسته‌ای دست پیدا کردند، اتفاقی که در ادامه به امضای برجام ختم شد. مرور آمارهای تولید در خودروسازی کشور طی سال‌های 93 تا 96 نشان می‌دهد به مدد توافق هسته‌ای و برجام، خودروسازان روزهای خوشی را سپری کردند، چه آنکه با ازسرگیری ارتباط با جهان و باز شدن مسیرهای نقل و انتقال پول و تامین قطعات، تولید جان گرفت.
طبق آمار، در سال 1393 بالغ بر 958هزار دستگاه انواع خودروی سواری در کشور به تولید رسید که هرچند بسیار کمتر از سال 90 بود، اما در مقایسه با سال‌های 91 و 92 رشد قابل‌توجهی را نشان می‌داد. هرچند در سال 94 (سالی که برجام امضا شد) آمار تولید خودروی سواری کاهش یافت و به حدودا 893هزار دستگاه رسید، اما این موضوع بیشتر ریشه در بالا بودن عدد پایه تولید در سال 93 داشت. از طرفی، اثرات برجام در خودروسازی، خود را در سال‌های 95 و 96 نشان داد، سال‌هایی که تولید به سمت رکورد سال 90 نزدیک و حتی طبق ادعای قطعه‌سازان، در بخش سواری این رکورد شکسته شد.
طبق گزارش انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی، طی سال 95، تولید خودروی سواری در کشور به بالای یک‌میلیون و 255 هزار دستگاه رسید و طی سال 96 نیز قله یک‌میلیون و 440 هزار دستگاهی را فتح کرد. در این سال، تولید کل خودرو به رکورد سال 90 نرسید، اما کاملا محتمل بود که در سال بعد، رکورد موردنظر شکسته شود. با این حال خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت 97 و پس از آن تحریم مستقیم خودروسازی کشور، همه چیز را به هم ریخت تا این صنعت روزهای تیره اوایل دهه 90 را بار دیگر تجربه کند.
طبق آمار، در سال 97 تولید خودروی سواری به حدود 892هزار دستگاه رسید، یعنی افتی حدودا 40درصدی. در سال 98 اما اوضاع کمی بهتر شد، چه آنکه خودروسازان توانستند تولید محصولات سواری را به بالای 900هزار دستگاه برسانند.
در حال حاضر نیز طبق آخرین آمار، تا پایان دی‌ماه امسال بالغ بر 738هزار دستگاه محصول سواری در خودروسازی کشور به تولید رسیده و وزارت صمت امیدوار است صنعت خودرو در انتهای سال از آمار سال گذشته عبور کند.
