ماجرای نرخ بنزین در ایران سر دراز دارد. حقیقت این است که نرخ بنزین در ایران واقعی نیست و با وجود اینکه در سال ۱۳۸۹ دولت نهم رسما آغاز اجرای قانون هدفمندی یارانهها و ارائه حاملهای انرژی با قیمت اصلاح شده از ۲۸ آذر را اعلام کرد، در این قانون پیشبینی شده بود قیمت سوخت به صورت سالانه و طی پنج سال باید ٢٠ درصد افزایش پیدا کند تا به ٩٠ درصد قیمت بینالمللی یا فوب خلیج فارس برسد، این اتفاق تاکنون رخ نداده و همچنان یارانه سرسام آور بنزین بر دوش دولت سنگینی میکند.
افزایش مصرف بنزین از یک سو و قاچاق آن از سوی دیگر به مرزهای نگران کننده ای رسیده است. بسیاری از کارشناسان راهکار مناسب برای مدیریت مصرف سوخت را افزایش قیمت آن عنوان می کنند. در عین حال یک عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه «دولت باید ملاحظاتی را برای افزایش قیمت بنزین در نظر بگیرد»، در عین حال گفت که بر اساس قانون برنامه ششم دولت اختیار افزایش قیمت بنزین را دارد.
ماجرای نحوه فروش و قیمت بنزین جدی شد و حالا گفته میشود که هفت سناریو برای قیمتگذاری بنزین مطرح شده اما گویا جدیترین گزینه، برگشت کارتهای سوخت است. هدایتالله خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، اطلاعات نسبتا دقیقی درباره سناریوهای افزایش قیمت بنزین دارد.
با رشد قاچاق بنزین و همچنین افزایش مصرف داخلی، احیای کارت سوخت به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت قاچاق و مصرف بنزین مطرح شده است که کارشناسان در این زمینه راهکارهای جدیدی ارائه داده اند.
به این دو سه جمله توجه کنید: "روزانه حدود ۱۰ میلیون لیتر بنزین به افغانستان قاچاق میشود"، "مصرف بنزین کشور از ۱۰۰ میلیون لیتر در روز عبور کرد"، "دولت روزانه ۳۰ میلیون دلار یارانه پنهان بابت بنزین پرداخت میکند". پیام این است که وضعیت مصرف و قاچاق بنزین، حاد شده است.
در حالی که رشد مصرف بنزین تا میانگین بیش از 90 میلیون لیتر در روز از سویی و رشد لجام گسیخته قاچاق بعد از جهش نرخ ارز از سوی دیگر، کارآمدی شرایط فعلی قیمت گذاری و عرضه بنزین را اساسا زیرسوال برده است، اخبار از دونرخی شدن مجدد بنزین تا پایان امسال حکایت دارد.
حاشیههای نرخ بنزین حتی زمانی که خبر میرسد پرونده افزایش قیمت یا سهمیهبندی شدن بنزین بسته شده تمامی ندارد. یک روز خبر عدم سهمیهبندی از ساختمان دولت به گوش میرسد و روز دیگر مجلس نشینان بر احتمال سهمیهبندی و حتی افزایش نرخ بنزین مهر تایید میزنند.
یک مقام ارشد دولت با بیان اینکه ۷ سناریور برای افزایش قیمت حاملهای انرژی وجود دارد،گفت: قیمت دو نرخی برای بنزین قطعی است.
بررسی قیمت بنزین در ایران و مقایسه آن با سایر کشورها حاکی از آن است که ایران ارزانترین بنزین را در میان تمام کشورهای منطقه دارد. گزارش سایت GLOBALPETROLPRICES نشان میدهد که قیمت بنزین در ایران ۰.۲۹ سنت است. بعد از ایران، کویت با شش سنت اختلاف قیمت با ایران دارای ارزانترین بنزین در منطقه است. از طرف دیگر، ترکیه با بنزین ۱.۱۶ دلاری در صدر جدول قیمت بنزین ایستاده است.
مشکل قاچاق سوخت در سیستان و بلوچستان و به تبع آن معضلاتی که برای مردم استان ایجاد شده است همچنان ادامه دارد و مسئولان به جای حل این مشکل، صورت مسئله را پاک کردند.