دلیل رانندگی بد چیست؟

رانندگی به شیوه های نامناسب و به دور از قوانین وضع شده و معمول، اغلب خطرات بسیاری را برای مردم به وجود می آورد و گاه با اتفاقات جبران ناپذیری همراه می گردد. اما چگونه می توان بر این حجم از رانندگی نامناسب و پر خطر غلبه کرد؟ محققان کشور پاسخ داده اند.

به گزارش خودروتک به نقل از سیناپرس، رانندگی پرخطر، شامل الگوهایی از رفتار رانندگی است که رانندگان و عابران را در معرض خطر مرگ قرار داده و تخلفات قانونی متعددی را شامل می شود. رفتارهای پرخطر رانندگی، دومین علت منجر به مرگ و اولین علت سال های ازدست رفته عمر در اثر مرگ زودرس و ناتوانی قلمداد می شوند.

مهارت رانندگی و سبک رانندگی یا به عبارت دیگر عملکرد و رفتار راننده به عنوان دو مؤلفه اصلی از عوامل انسانی در رانندگی به شمار می روند. مطابق آمار، حدود 44 درصد تصادفات در بین رانندگان کم تجربه و جوان رخ می دهد.

بر این اساس، آسیب های مربوط به تصادفات جاده ای ازجمله چالش های پایدار بهداشت عمومی در بیشتر مناطق جهان است که شامل خسارات قابل ملاحظه انسانی و اقتصادی است. هرساله حدود 25 میلیون نفر جان خود را به همین علت از دست می دهند و تقریباً 50 میلیون نفر دیگر مجروح یا معلول می شوند.

به اعتقاد متخصصان، رفتار رانندگی به عنوان محوری ترین اعمال انسانی مؤثر در تصادفات به حساب می آید. رانندگی را می توان به طور کلی به عنوان یک رفتار پرخطر به شمار آورد، چراکه به طور بالقوه برای سلامت و ایمنی جوانان خطرناک بوده و نسبت به سایرانواع رفتارها، از همان سطح تحمل و پذیرش اجتماعی برخوردار نیست.

برای بررسی بیشتر دلایل رانندگی های خطرناک با تمرکز بر کشور خودمان، یکی از محققان کشور از دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین پژوهشی را انجام داده است که در آن به تبیین اجتماعی رانندگی مخاطره آمیز پرداخته شده است.

در این تحقیق پیمایشی، 630 نفر از جوانان شهر تبریز مشارکت داشته و با کمک پرسشنامه های علمی خاص، داده های مورد نیاز پژوهشگر را فراهم آورده اند.

نتایج این تحقیق حاکی از آن است که عامل مهمی به نام «سرمایه اجتماعی» و تمامی مؤلفه های مربوط به آن، دارای اثر بسیار معنارداری بر رانندگی پرخطر هستند و برخورداری از آن ها، احتمال وقوع چنین رانندگی هایی را پایین می آورد.

در این رابطه، موسی سعادتی، محقق گروه جامعه شناسی دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین می گوید: «سرمایه اجتماعی شامل حسن نیت، دوستی، همدردی، مشارکت و تعامل اجتماعی بین افراد است که در زندگی روزمره برای افراد جامعه بسیار حیاتی است. سرمایه اجتماعی مفهومی است که وجود روابط اجتماعی مناسب در بین کنشگران اجتماعی را توصیف می نماید که می تواند منجر به شبکه ای از روابط و منافع متقابل شود».

به گفته این محقق، «سرمایه اجتماعی شامل پیوندهای مبتنی بر اعتماد اجتماعی بین فردی و بین گروهی و تعاملات افراد بین نهادها، سازمان ها و گروه های اجتماعی است که منجر به همبستگی و انسجام اجتماعی و انرژی لازم برای تسهیل کنش ها در جهت تحقق اهداف فردی و جمعی می شود. این سرمایه می تواند تأثیر حوادث منفی زندگی را کاهش دهد و از بروز آسیب های اجتماعی جلوگیری نماید».

بنا بر یافته های این تحقیق که در فصل نامه «پژوهش های روان شناسی اجتماعی» متعلق به انجمن روان شناسی اجتماعی ایران منتشر شده اند، «آگاهی اجتماعی به عنوان یکی از مؤلفه های مهم سرمایه اجتماعی، مؤثرترین ثروت و سرمایه هر ملتی است که برخلاف ثروت های دیگر از بین نمی رود و هر چه مصرف شود، قوی تر و کامل تر می شود».

بر این اساس، جایی که افراد از ماهیت مسائل اجتماعی آگاه نمی شوند، یا از راه حل های آن بی خبرند، فرصت های مشارکت اجتماعی و حس قوی اجتماعی یا ذخیره سرمایه اجتماعی هم پایین خواهد بود که پیامد آن می تواند به شکل آسیب های اجتماعی نظیر رانندگی پرمخاطره ظهور یابد.

سعادتی در نتیجه گیری از پژوهش خود آورده است: «با توجه به رابطه معنادار و نقش مؤثر سرمایه اجتماعی در پیش بینی رانندگی مخاطره آمیز، می توان اذعان نمود که برخورداری از سرمایه اجتماعی می تواند در برابر مسائل و آسیب های اجتماعی به مانند رانندگی پرخطر جوانان همچون سپری عمل نماید. ازاین رو، بسترسازی جهت بهبود و افزایش سرمایه اجتماعی جوانان هم در سطح خانواده و هم درسطح جامعه بیش از پیش ضروری به نظر می رسد».