قفل پلوس به چه دردی می خورد؟

شاید اسم قفل پلوس (Lucking Hub) یا به اصطلاح رایج‌تر، پلوس خلاص‌کن (Free Wheeling Hub) را هم شنیده باشید در این مقاله می خواهیم به این سوالات پاسخ دهیم . قفل پلوس در چه ماشین هایی استفاده می شود ؟ عملکرد قفل پلوس چیست و آیا استفاده از آن ضرورتی دارد ؟ روش نگهداری از آن ؟

به گزارش خودروتک، قفل پلوس برای نمونه‌های قدیمی‌تر خودرو‌های شاسی‌بلند و SUV‌ بوده که از نوع سیستم Part Time 4WD هستند که البته قسمت اعظم نمونه‌های موجود در کشورمان نیز از این گونه‌اند. در اینگونه خودرو‌ها مثل لندروور‌ها، نیسان پاترول، تویوتا‌های قبل از دهه ۹۰، برخی جیپ‌ها و… اتومبیل هایی که سیستم FullTime 4WD ( درگیر بودن همیشگی چهار چرخ) استفاده می کنند، پلوس خلاص کن ندارند و اصلا لزومی برای نصب آن نیست. مانند رنجروور

در برخی اتومبیل ها، کمپانی سازنده به صورت استاندارد، پلوس خلاص کن اتوماتیک برقی تدارک دیده که به مجرد قرار دادن اهرم ” دنده کمک” در حالت چهارچرخ، پلوس ها قفل می شود و زمانی که اهرم به حالت دوچرخ برمی گردد به صورت اتوماتیک آزاد می شود؛ مثل  تویوتا لندکروز VXR.

آیا استفاده از  آن ضرورتی دارد ؟

وقتی خودرو در حال حرکت است، چرخش تایر‌های محور جلو باعث چرخیدن پلوس‌ها شده و این حرکت دورانی به درون هوزینگ دیفرانسیل منتقل می‌شود.  در نتیجه کرانویل شروع به چرخش کرده و پینیون را می‌چرخاند. چرخش پینیون باعث می‌شود تا گاردان جلو که به آن متصل است، همیشه در حال کار باشد.  این درگیری دائم در قطعات محور جلو باعث می‌شود تا همیشه نیاز به مراقبت و سرویس و کنترل واسکازین دیفرانسیل جلو باشد و گریس‌کاری گاردان جلو همیشه انجام شود که در ناحیه چهار‌شاخ‌ها مشکلی پیش نیاید. اما وقتی پلوس خلاص‌کن ‌روی محور جلو نصب می‌شود، انتقال حرکت از تایر‌ها به پلوس قطع شده و در نتیجه تمام قسمت‌های بعدی یعنی کرانویل، پینیون، چهار‌شاخ‌ها و گاردان در زمانی که لازم نیست، حرکتی ندارند. فشار وارد بر مسیر انتقال نیرو به هنگام سواری با حالت ۴WD  موجبات  نیاز  به  قفل پلوس را ایجاد کرد.

قفل پلوس بر روی مرکز چرخ های جلو و درواقع انتهای پلوس های جلو وصل می شود و بر روی آن اهرمی قرار دارد که دارای دو وضعیت آزاد (Free) و درگیر (Lock) است. وقتی که احتیاجی به استفاده از “دنده کمک” نداریم، یعنی درواقع احتیاج به انتقال نیرو به چرخ های جلو نداریم، این اهرم باید در حالت آزاد یا Free باشد و در غیر این صورت، یعنی وقتی بخواهیم نیرو را به هر چهار چرخ منتقل کنیم، این اهرم را در حالت قفل یا Lock قرار می دهیم.

پلوس خلاص‌کن دارای یک چرخ‌دنده است. این چرخ‌دنده جایگزین چرخ‌دنده دائمی موجود در محور می‌شود. که درگیری یا عدم درگیری آنها با یکدیگر مسبب درگیری یا عدم درگیری چرخ‌های محور جلو با پلوس‌هاست به طور کلی عملکرد قفل پلوس درگیر و خلاص‌کردن دیفرانسیل جلو در خودروهای دودیفرانسیل قدیمی ‌است.

با وجود این قطعه و قرار دادن آن در حالت خلاص از چرخش بی‌دلیل قطعات داخلی محور جلو (به دلیل اتصال استاندارد چرخ‌ها با پلوس‌ها) جلوگیری می‌شود که همین امر مزیت‌های بسیاری چون بهبود فرمانپذیری، کاهش استهلاک، کاهش مصرف سوخت و کاهش هزینه‌های سرویس و نگهداری را به همراه دارد.

خودروهای دودیفرانسیل امروزی و مدرن دیگر از پلوس خلاص‌کن بهره نمی‌برند. در این خودروها با قرار دادن وضعیت دنده کمک و در گیر‌کردن محور جلو به صورت اتوماتیک ، پلوس‌ها در‌گیر می‌شود و در صورت خلاص‌کردن دنده کمک پلوس‌های جلو در وضعیت خلاص قرار می‌گیرند.

روش نگهداری از پلوس خلاص‌کن

-چرخ دنده‌های قفل پلوس فشار زیادی را متحمل شده و برای عملکرد روان نیازمند گریس‌کاری و بازدید دوره‌ای هستند. خشک‌شدن چرخ‌دنده‌ها و یا ورود آب به آن می‌تواند موجب گیر‌کردن و قفل‌شدن دنده‌ها در یکدیگر ‌‌شود و عملکرد قفل پلوس را خدشه‌دار می‌کند.

– اگر اهرم گردشی قفل پلوس گیر کرده و یا سفت است، هرگز با استفاده از ابزار و اعمال فشار زیاد اقدام به چرخاندن آن نکنید، چرا‌که به قطعات داخلی آن آسیب می‌رسد.

– هیچ وقت نباید بعد از درگیری پلوس خلاص‌کن اقدام به حرکت پر‌شتاب کرد، بلکه باید دو سه بار با حرکت آرام در حدود یک متر به عقب و جلو حرکت کنیم تا دنده‌های پلوس خلاص‌کن و پلوس، به خوبی روی هم قرار بگیرند و از خوردگی آنها جلوگیری شود؛ چراکه حرکت یکباره باعث می‌شود تا این دندانه‌ها بالاخره درون هم قفل شوند و پلوس درگیر شود.

-همواره پیش از ورود به مسیر مورد نیاز به حالت ۴WD اقدام به قفل‌کردن قفل پلوس کنید چرا که به هنگام وارد آمدن نیروهای مختلف در عبور از مسیرهای ناهموار و پرفشار قفل کردن قفل پلوس می‌تواند دشوار و یا حتی غیر‌ممکن باشد.

-باید توجه داشته باشید که برای درگیر بودن کامل محور جلو باید قفل پلوس هر دو چرخ در وضعیت قفل قرار بگیرند. خلاص‌بودن تنها یکی از قفل پلوس‌ها موجب هرز زدن نیرو در دیفرانسیل و از کار افتادن کامل محور (عدم انتقال نیرو) می‌شود.

منبع: ماشینو