خودروتک بررسی می‌کند؛
خودروهای مانده در گمرک/ زخمی که سرطان شد
بعد از تصویب هیات‌وزیران، دستورالعمل وزارت صمت، موافقت بانک مرکزی، چراغ سبز سازمان توسعه تجارت، تعامل دادستانی و همکاری گمرک، بازهم معلوم نیست چرا 13 هزار دستگاه خودرویی که حدود 9 ماه در گمرکات کشور خاک می‌خورند، ترخیص نمی‌شوند؟ دولت حالا می‌خواهد هرچه زودتر سفره این داستان را جمع کند ولی هرچه می‌کند بازهم بدتر می‌شود.
به گزارش خودروتک، واردات خودرو از اواخر تیرماه پارسال ثبت سفارش خودرو متوقف شد و این ممنوعیت اواخر دی‌ماه و با ابلاغ آیین‌نامه جدید واردات خودرو، برطرف و واردات خودروها از سر گرفته شد اما با تغییر سیاست‌های ارزی دولت در سال 97 از سویی و نیز خروج آمریکا از برجام، دولت تصمیم گرفت واردات برخی کالاهای غیرضروری ازجمله خودرو را بار دیگر متوقف کند. در این دوران با احتساب 6 هزار و 428 خودرویی که بدون ثبت سفارش و به‌صورت غیرقانونی وارد گمرک شد و ترخیص تدریجی خودروها، 13 هزار خودرو در گمرک باقی‌مانده بود.
طبق بند 7 مصوبه هیات دولت قرار بود بعد از 7 روز که نحوه‌ای آزادسازی خودروها در گمرک از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام شود، ترخیص خودروها از گمرک آغاز شود. ازاین‌رو وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با قید فوریت فرایندها را انجام داد، اما بعد، خبر رسید که رئیس‌کل بانک مرکزی درباره ترخیص خودروها از گمرک مخالفت کرده است. ازاین‌رو روند قبلی به‌صورت موقت متوقف شد و بعد شنیده شد که پیوستی به مصوبه‌ای اضافه‌شده که بر مبنای آن تا 15 مردادماه هر واردکننده‌ای که قبض انبار گمرک داشته باشد بتواند خودروی خود را ترخیص کند. به‌عبارت‌دیگر اگر بعدازآن تاریخ خودروی آن‌ها به گمرک رسیده باشد مجوز ترخیص خودرو ندارند که به نظر می‌رسد استدلال ازاین‌قرار بوده که از خرداد 97 واردات خودرو محدودشده است که با این تصور که ثبت سفارشی بعدازاین وجود نداشته پس نباید خودرویی به گمرک می‌رسید؛ بنابراین آخرین ترخیص کالا مبنا قرارگرفته، اما این موضوع ناقص است، زیرا برخی سفارش خودرو را به‌صورت تعهدی انجام داده بودند.
13 هزار خودرو و 10 هزار شاکی
رئیس‌کل گمرک می‌گوید از ۱۳ هزار خودرو دپو شده در گمرک ۲۰۰۰ خودرو در محاکم قضائی در حال رسیدگی هستند و تا زمانی که این پرونده‌ها مختومه نشوند، مصداق مصوبه هیات‌وزیران برای ترخیص نخواهد بود. به گفته مهدی میراشرفی، قرار شده ۱۱ هزار خودروی دیگر (زیر ۲۰۰۰ سی‌سی) هم که تا تاریخ نهم آذرماه سال جاری به گمرکات وارد شده و قبض گمرک داشته باشند، با ثبت سفارش معتبر ترخیص شوند. رئیس‌کل گمرک ایران با بیان اینکه خودروهای دپو شده در گمرک ۱۰ هزار شاکی دارد، ادامه داد: طبق برآوردها، ارزش این تعداد خودروها ۱۰۰ میلیون دلار است که باید ضوابط ترخیص آن‌ها به گمرک ابلاغ شود.
منتظر ترخیص انبوه نباشید
بحث دیگر عدم تسویه این خودروها در بانک است، یعنی اسناد خرید آن‌ها در بانک وجود دارد. قانون بودجه امسال چهار هزار و 200 میلیارد تومان درآمد از محل واردات خودرو برای گمرک پیش‌بینی کرده بود که این میزان تا زمانی که خودرو مجاز به ترخیص بوده یک هزار و 100 میلیارد تومان وصول و سه هزار و 100 میلیارد تومان با توجه به ممنوعیت واردات خودرو، جلوی آن گرفته شده است؛ بنابراین قرار بود ضوابط این مصوبه در وزارت صنعت، معدن و تجارت تدوین و به گمرک ابلاغ شود، اما شواهد نشان می‌دهد که تاریخ مصوبه به عقب یعنی مرداد و شهریورماه برگشت داده شود و مشمول خودروهای کمتری برای ترخیص شود و در آن صورت تعداد زیادی از خودروها را شامل نمی‌شود. این یعنی ممکن است یکسری از این خودروها استاندارد لازم را نیز به جهت ترخیص کسب نکنند؛ بنابراین 2 راه وجود دارد، یکی اینکه متروکه و به سازمان جمع‌آوری اموال تملیکی واگذار شود یا به خارج از کشور مرجوع شود.
ممنوعیتی که درآمد گمرک را کم کرد
گمرک می‌گوید پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۱۹ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان حقوق ورودی کسب شود. البته در صورت ترخیص خودروهای دپو شده، ممکن است به عدد پیش‌بینی‌شده در بودجه ۹۷ برسند. مدیران گمرکی بر این باورند که با شرایط کنونی پیش‌بینی می‌شود که درآمد در نظر گرفته شده برای گمرک در بودجه ۹۷ محقق نشود. اگر این میزان خودرویی که در گمرکات متوقف شده است، ترخیص شوند ممکن است به عدد پیش‌بینی‌شده در بودجه برسیم.
اعداد و ارقام ترسناک
اگر قیمت میانگین هر یک از این خودروها 25 هزار دلار لحاظ شود برای 13 هزار خودروی مورداشاره حدود 300 میلیون دلار ارز از کشور خارج شده است؛ به‌عبارت‌دیگر اگر این خودروها در نیمه نخست سال و در اوج بحران ارزی کشور وارد شده باشند، در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان گفت واردکنندگان توجهی به شرایط کشور نداشته‌اند؛ اما اگر بخشی از این خودروها در نیمه دوم سال وارد کشور شده باشند با توجه به تثبیت شرایط ممنوعیت واردات خودرو این سؤال جدی مطرح می‌شود که واردکننده با چه امیدی اقدام به واردات خودرو به محوطه‌های بندری و گمرکی کرده است؟ آیا از تصمیمات جدید در خصوص مجوز ثبت سفارش خودرو اطلاعاتی وجود داشته است؟ یکی از نکات جالب‌توجه در خصوص ترخیص 13 هزار خودرو در گمرک مانده این است که میانگین واردات سالیانه خودرو حدود 70 هزار دستگاه بوده که اگر 13 هزار خودرو مورداشاره ترخیص شود مجموعاً در سال 97 حدود 25 هزار خودرو وارد بازار می‌شود که به‌احتمال‌زیاد اثر قابل‌توجهی در بازار خودروهای خارجی نداشته و درواقع عموم مردم از این تصمیم (اثر کاهش قیمت‌ها) منتفع نمی‌شوند.
