خودروسازان وضعیت بازار را دریابند

با وجودی که مدیران خودرویی مدام نسبت به افزایش قیمت کارخانه و نزدیک شدن به حاشیه بازار اصرار می‌کردند اکنون شاهد آن هستیم که علیرغم این اتفاق، بازار روند افزایش خود را حفظ کرده است. اینجاست که علم اقتصاد آن روی خشن خود را نشان می‌دهد. هشدار کارشناسان اقتصادی نسبت به عدم عرضه در مقابل افزایش قیمت‌ها سرانجام رنگ واقعیت به خود گرفت.

به گزارش خودروتک، گرانی غافلگیرکننده قیمت کارخانه‌ای خودرو این روزها هم خریداران و هم فروشندگان را بهت‌زده و شوکه کرده است. هرچند به نسبت گروهی که حالا با حواله ثبت‌نام خودرو در برزخ بازار ایستاده‌اند این وضعیت چندان هم بغرنج و ناامیدکننده نیست. برزخی‌های بازار خودرو این روزها با فیش ثبت‌نام‌هایی که با توجه به قیمت‌های قبلی انجام گرفته است مردد مانده‌اند که چگونه ما به تفاوت قیمت‌های جدید را بپردازند.

طبق روال سال‌های گذشته، با نزدیک‌تر شدن به ماه‌های پایانی سال و روند همیشگی افزایش نرخ ارز و سکه با توجه به افزایش تقاضا، مردم نیم‌نگاهی نیز به بازار خودرو دارند و به نظر می‌رسد افزایش قیمت‌ها در بازار شب عید سال جاری همانند سال‌های پیش برقرار باشد و حتی اگر خودروسازها به‌صورت دستوری قیمت قبلی و به کام دلالان بازار، خودرو را به مشتریان نهایی تحویل دهند بازهم شاهد رشد قیمت‌ها در بازار خودرو خواهیم بود.

افزایش قیمت و بازهم کاهش عرضه

بر اساس تصمیم دولت، از ابتدای بهمن‌ماه خودروسازان مجاز شده‌اند تا محصولات خود را بر اساس قیمت حاشیه بازار عرضه کنند. هدف از این تصمیم کاهش حضور دلالان و درنهایت کاهش قیمت فروش خودرو در بازار بوده است؛ اما در شرایط فعلی که خودروسازان به دلایل مختلف، محصولات خود را به‌صورت محدود عرضه می‌کنند، قیمت بازاری خودروها همچنان به روند افزایشی خود ادامه خواهد داد. یکی از دلایلی که موجب شده است دولت به خودروسازان اختیار عمل بیشتری درخصوص قیمت خودرو بدهد، حذف دلالان و امکان کاهش قیمت با عرضه خودروها از سوی خودروسازان بوده است؛ اما ذکر این نکته ضروری است که این روش قیمت‌گذاری در شرایطی مؤثر خواهد بود و قیمت محصولات را در بازار کاهش خواهد داد که خودروسازان، مرتباً محصولات خود را عرضه کنند. در شرایط فعلی که خودروسازان به دلایل مختلف، محصولات خود را به‌صورت قطره‌چکانی عرضه می‌کنند، این روش قیمت‌گذاری، به کاهش قیمت منجر نخواهد شد.

وعده‌ای که عملی نشد

افزایش قیمت خودروهای داخلی در هفته‌های گذشته به رویه‌ای ثابت و تغییرناپذیر تبدیل شده است. با توجه به شرایط بازار، چشم‌انداز این‌که قیمت‌ها در کوتاه‌مدت ثابت بماند و بهای خودرو تثبیت شود نیز تیره‌وتار است. به‌خصوص این‌که عید نوروز در پیش است و طبق روال هرساله احتمال اینکه بهای خودرو در روزها و هفته‌های پیش رو دوباره افزایش یابد نیز وجود دارد. شرایط به‌گونه‌ای است که یک ناظر بیرونی می‌تواند عنوان کند بازار خودرو رها شده است. این در حالی است که خودروسازها بعد از افزایش‌هایی که در یک ماه گذشته داشته‌اند وعده کاهش قیمت خودروها را داده بودند. وزیر صنعت نیز اواخر آذرماه در حاشیه جلسه کمیسیون اصل ۹۰ گفته بود برای تعیین قیمت خودرو بر اساس فرمولی که پیش بینی شده خودروها با ۵ درصد زیر قیمت بازار عرضه شود و هفته بعد دوباره ۵ درصد کاهش مجدد قیمت خواهیم داشت تا درنهایت به یک قیمت متعادل بین کارخانه و بازار برسیم.

بازاری که هنوز رو به رشد است

بازار خودرو طی روزهای گذشته پس از ابلاغ ممنوعیت افزایش قیمت‌ها، بازهم تصاعدی بود و رشد محسوسی را تجربه کرده است که دلیل این امر را می‌توان نزدیک شدن به شب عید و افزایش تقاضا دانست. به نظر می‌رسد سرمایه‌ها به‌تدریج وارد بازار خودرو شود و قیمت‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. مسلم این است که شرایط اقتصاد کشور، تأثیر تحریم‌ها، رشد سه برابری نرخ ارز و ممنوعیت‌های صورت گرفته در زمینه واردات، شرایط را به‌گونه‌ای رقم زده که افزایش قیمت خودرو اجتناب‌ناپذیر است و به نظر می‌رسد که متقاضیان بازار بهتر است زودتر برای تأمین نیاز خود دست‌به‌کار شوند.

مردم در انتظار رشد دوباره قیمت‌ها

رشد قیمت خودروهای داخلی در بازار در شرایطی همچنان ادامه دارد که بازار با رکود خریدوفروش مواجه است و در این وضعیت، افراد زیادی که در ماه‌های گذشته به‌صورت هیجانی اقدام به خرید خودرو کرده بودند، حالا منتظرند تا شاید بازهم قیمت‌ها بالاتر رود و برای فروش خودروهایشان اقدام کنند. در مقابل، خریداران نیز دست نگه داشته‌اند و حاضر به پرداخت رقم‌های نجومی برای خرید خودرو نیستند. عملکرد شرکت‌های خودروساز نیز باوجوداینکه قیمت محصولاتشان را تا ۵ درصد زیر قیمت کارخانه افزایش داده‌اند، در جهت تنظیم بازار خودرو و قیمت‌ها نبوده و همچنان شاهد قیمت‌های بالا در بازار خودرو هستیم. عرضه فوری خودرو مهم‌ترین راهکار تعدیل قیمت‌ها در بازار است که فعلاً خودروسازان توجهی به آن ندارند.

ظهور پدیده چسبندگی قیمت‌ها

بازار خودرو پس از کلید خوردن آزادسازی، همچنان در رکود به سر می‌برد، بااین‌حال در مقابل ریزش قیمت مقاومت می‌کند. چندی پیش بود که ایران‌خودرو قیمت پنج محصول خود را طبق فرمول جدید (پنج درصد زیر حاشیه بازار) تعیین و برای آن‌ها فروش فوری نیز گذاشت. هرچند وزارت صنعت و ایران‌خودرو اصرار دارند افزایش قیمت رخ داده، فعلاً تنها مشمول خودروهای بالای ۴۵ میلیون تومان و محصولات غیر سواری است، اما به نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک، قیمت سایر خودروهای داخلی نیز افزایشی قابل‌توجه و شاید حتی طبق فرمول «پنج درصد زیر حاشیه بازار» خواهند داشت. این یعنی بازار در شرایط فعلی همچنان رکودی سنگین را به خود می‌بیند، اما چندان میلی به کاهش قیمت ندارد. این مقاومت بازار، از آنجا سرچشمه می‌گیرد که اولاً هنوز قیمت جدید بسیاری از خودروها اعلام نشده و کماکان فاصله قیمت کارخانه و بازار زیاد است و ثانیاً به‌دلیل تورم انتظاری مشتریان، خریدوفروش چندانی صورت نمی‌گیرد.