معمای توقف تولید پراید و پژو 405
بحث توقف تولید و جایگزینی دو خودروی پراید و پژو ۴۰۵ را میتوان به نوعی دغدغه اصلی دو خودروساز بزرگ کشور دانست. آنچه مشخص است ایران خودرو و سایپا هیچگاه برای خروج خودروهای پرتیراژ خود پیشقدم نبودهاند و اگر هم بالاجبار اقدام به توقف خط تولید محصولی کردهاند، برنامهریزی برای جایگزینی خودرو متوقف مانده نداشتهاند.
به گزارش خودروتک به نقل از دنیای اقتصاد، نمونه بارز آن نیز خروج پیکان از خط تولید ایران خودرو در سال ۸۴ بود. شاید قابل تصور نبود که تنها پس از یک سال از توقف تولید پیکان مشکلات مالی ایران خودرو مدیران این شرکت را مجبور به فروش سهام ۳۰ درصدی بانک پارسیان کند. در دولت هشتم بنا بر فشار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست خط تولید پیکان متوقف شد این در شرایطی بود که خودروی تندر۹۰ و همچنین محصولی از شرکت چری چین بهعنوان جایگزینهای نه خیلی جدی پیکان اعلام شدند.
در هر صورت بعد از روی کارآمدن دولت نهم تولید تندر در مقطعی متوقف ماند و پروژه تولید خودروی چینی در ایران خودرو نیز کاملا منتفی شد. به این ترتیب با بروز مشکلات مالی در ایران خودرو فروش سهام بانک پارسیان مطرح شد که این معامله به دستور شخص رئیسجمهور باطل اعلام شد. بنابراین ایرانخودرو که از لحاظ مالی زمینگیر شده بود بعد از چند سال برای خروج از بحران مالی بار دیگر تولید مجدد پیکان را مطرح کرد که این پروژه نیز راه به جایی نبرد. حال تجربه خروج اجباری پیکان از خط تولید و نبود جایگزین برای آن، این بار با دو خودرو پراید و ۴۰۵ در حال وقوع است.
این دو محصول پرتیراژ شرکت سایپا و ایران خودرو نیز در شرایطی نفسهای آخر خود را در دو خودروساز بزرگ کشور میکشند که از باقی محصولات تولیدی در این شرکتها بهعنوان جایگزینهای دو خودروی مزبور نام برده شده است.آنچه مشخص است به نظر میرسد تجربه پیکان بار دیگر در صنعت خودرو کشور در حال تکرار است بهطوریکه دو محصول پرتیراژ پراید و ۴۰۵ این بار با فشار سازمان ملی استاندارد در حال خروج از خط تولید هستند و همانطور که عنوان شد برنامهریزی مشخصی برای حفظ تیراژ این دو خودرو اعلام نشده است.
اینکه خودروسازان سالهاست خروج این محصولات را از خط تولید وعده داده بودند و هیچگاه نیز نتوانستند از سودآوری این دو خودرو چشمپوشی کنند، موضوعی است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان خودرویی به ساختار و بسترهای نامناسب خودروسازی کشور برمیگردد. خروج خودرو از خط تولید در تمام شرکتهای خودروساز دنیا مرسوم است اما آنچه مشخص است خودروسازان جهانی با هدف ارائه نسل جدید اقدام به خروج برخی از محصولات خود میکنند.
همچنین میزان فروش خودرو نیز در ماندگاری یا حذف خط تولید نقش مهمی ایفا میکند این در شرایطی است که به دلیل شرایط انحصاری صنعت خودرو در ایران، هیچ کدام از معیارهای جهانی مورد ملاک قرار نمیگیرد و تنها به خاطر فرسودگی، قدیمی بودن و نبود ایمنی یک خودرو مجبور به ترک خط تولید خودروسازان است.
در مقاطع فعلی نیز که دو خودروساز بزرگ کشور مجبور به حذف محصولی شدهاند، شاهد هستیم که خودروی جدیدی به سبد محصولات آنها اضافه نخواهد شد، بلکه آنها به دنبال این هستند که به کمک سایر محصولات موجود در سبد تولیدات خود، تیراژ و به دنبال آن درآمد خود را حفظ کنند. بیبرنامگی شرکتهای خودروساز، برای جایگزین کردن محصولات خروجی را میتوان به نبود منابع مالی، ناتوانی در تولید پلتفرمهای جدید و همراهی نکردن شرکتهای قطعهساز به دلیل چالشهای مشابه با خودروسازان مربوط دانست.
البته کارشناسان روی انحصاری بودن بازار بهعنوان یکی دیگر از دلایل بیانگیزگی شرکتهای خودروساز برای تغییر در سبد محصولات خود تاکید میکنند.این صحبت کارشناسان ناظر به این است که خودروسازان با این تفکر که هر محصولی تولید کنند در بازار خریدار دارد، به دنبال ایجاد تغییر در سبد محصولات خود نمیروند. این در حالی است که چنانچه بازار خودروی کشور این حالت انحصاری را نداشت و رقبای بینالمللی نیز میتوانستند در این بازار حضور پیدا کنند و بر اساس الگوی جهانی محصولات خود را به مشتریان عرضه کنند، آنگاه شرکتهای خودروساز داخلی به تکاپو میافتادند تا به منظور رقابت با خودروسازان بینالمللی محصولات بهروزتر و با قیمت پایینتر را به بازار عرضه کنند.