اعمال استانداردهای 85 گانه خودرویی، محال یا ممکن؟
دی امسال قرار است استانداردهای 85 گانه خودرو توسط سازمان استاندارد اجرایی و اعمال شود. براساس زمان‌بندی سازمان ملی استاندارد ایران در سال 97 تعداد استانداردهای خودرویی به ۸۵ مورد افزایش خواهد یافت.
به گزارش خودروتک به نقل از قانون، طبق برنامه این سازمان خودروسازان مکلف بودند از ابتدای دی سال گذشته، 63 مورد استاندارد خودرویی را اجرا کنند و اگر خودرویی نتوانست استانداردهای تعیین‌شده را رعایت کند، در نخستین مرحله از اجرای مصوبه مربوطه با توقف خط تولید روبه‌رو شود؛ این برنامه اجرا نشد، از این رو قرار شد از ابتدای تیر امسال استاندارد خودرویی 63 مورد رعایت شود که غیر این صورت خط تولید خودروهای مربوطه مربوطه متوقف شود، این اقدام نیز عملی نشد.
اکنون براساس زمان‌بندی توافق‌شده، با اضافه شدن استاندارد خودرویی دیگر تا دی سال ۹۷، تعداد استانداردهای اجباری خودروهای سواری به 72 مورد افزایش می‌یابد. در حال حاضر با وجود اینکه تنها حدودسه ماه به اجرایی شدن این تصمیم باقی مانده است، اما انتقاداتی از سوی کارشناسان در خصوص استانداردهای 85 گانه مطرح می‌شود.
استانداردهای 85گانه مطابق باشرایط ایران نیست
یک کارشناس صنعت خودرو درباره تاکید سازمان استاندارد بر اجرای استانداردهای ۸۵گانه از دی امسال گفت: این استانداردها مطابق با شرایط کشور ما نبوده و درواقع سدی بر سر راه تولید داخلی است. بعید است خودروهای داخلی در مهلت اعلام شده از طرف سازمان استاندارد به سطح کیفیت استانداردهای 85گانه رسیده باشند.
یک استاندارد حین تولید داریم و یکی بعد از تولید، خودروها در حین تولید بررسی می‌شوند و اگر دارای سطح کیفی نباشند، شماره‌گذاری نمی‌شوند اما سازمان استاندارد که موظف است سطح کیفی خودروها را پس از تولید بررسی کند، استانداردهایی در نظر گرفته که با کشور ما همخوانی ندارد.
دادفر با بیان اینکه استانداردهای 85گانه سد راه تولید خواهد شد، خاطرنشان کرد: هدف از استانداردهای 85گانه تسهیل نیست زیرا الزاماتی در پیش گرفته‌اند که نه تنها منجر به افزایش کیفیت نمی‌شود بلکه مانع جدی برای تولید نیز خواهد بود.
حذف حدود هشت مدل خودروی داخلی
مهدی دادفر می‌گوید: همچنین استاندارد باید مربوط به ایران باشد، نه مختص به کشورهای اروپایی که سطح کیفی خودرو با شاخص‌های موجود در کشور خودشان هماهنگی دارد، به طور مثال اگر سوخت کشور ما یورو4 است موتور خودرو نیز براساس همین سوخت باید ساخته شود یا اگر در ایران سیستم راهنمایی رانندگی هوشمند وجود ندارد، نیازی به تجهیزات هوشمند مانند ترمز اتوماتیک نیز نداریم.
مهلتی که به خودروسازان برای رساندن سطح کیفی خودروها به استانداردهای 85گانه به صورت اجبار داده شده منطقی نیست؛ به علاوه در کشورهای اروپایی رعایت برخی از این استانداردها الزامی ندارد. البته شاید این استانداردهای ایده‌آل، برای رسیدن به اهداف آینده باشند اما به زور که نمی‌توان در مدت کوتاه یک صنعت را ملزم به انجام کاری کرد؛ چرا که صنعت و استاندارد باید هماهنگ با هم حرکت کنند، نه اینکه یکی سد راه دیگری شود، درواقع این طور برداشت می‌شود که بیشتر این موانع به نوعی فرآیندهای جلوگیری کننده از انجام صحیح کسب‌و کار است؛ یعنی خودمان را در تله‌ای انداخته‌ایم که قدرت تولیدمان را تضعیف می‌کند. درباره تعداد خودروهایی که در جریان این فرآیند حذف خواهند شد نیز از تعداد خودروهای ساخته شده حدود هشت مدل دارای سطح کیفی ذکر شده نیستند و با اعمال این استانداردها به طور حتم حذف خواهند شد.
عدم توان قدرت خرید خودروهایی با استانداردهای بالا
فربد زاوه، کارشناس حوزه خودرو در این باره به «قانون» گفت: در ایران استاندارد خودرویی تدوین نشده است. اداره استاندارد طرح استاندارد را ترجمه و ابلاغ کرده است؛ بنابراین این استانداردها به نوعی وارداتی است و با شرایط داخلی تطبیق داده نشده‌اند. البته این به معنای اشتباه بودن این اقدام نیست زیرا استانداردهای خودرویی در بسیاری از کشورهای دنیا شباهت‌های زیادی با هم دارند. در چند ماه اخیر در حوزه توزیع خودرو دچار بحران شدیم و این بحران باعث شد که قیمت برخی اقلام چندین برابر افزایش پیدا کند. در چنین شرایط دستکاری کردن فضا کار عاقلانه و به نفع مردم نیست. درست است که پراید و 405 جزو خودروهای ناایمن هستند و مردم و تولیدکننده‌ها نیز این موضوع را می‌دانند اما سوال اینجاست که در شرایط فعلی اقتصادی، با افزایش نرخ دلار اگر این خودروها (که 10 سال از تولید آن‌ها می‌گذرد و بیش از 100 میلیون قیمت‌گذاری شده‌اند) تولید نشوند، منجر به این می‌شود فردی که قدرت خرید پراید، ساندرو یا ال 90 را دارد بتواند بنز یا خودروهایی با استانداردهای بالا را خریداری کند؟ فردی که پراید خریداری می‌کند به دلیل محدودیت‌های مالی به سمت خرید این خودرو می‌رود؛ بنابراین در شرایط فعلی اعمال شدن این استانداردها، آشوبی را به جان بازار می‌اندازد.
استانداردهای غیرضروری
او خاطرنشان می‌کند: از سوی دیگر بسیاری از این استانداردها در ایران قابلیت اجرایی شدن یا خاصیتی ندارند. برای مثال برخی از استانداردها سازنده‌های خودروهای تجاری را مجبور می‌کند که رادار خط و ترمز را در خودرو نصب کنند. زمانی که خط‌کشی خیابان‌ها و جاده‌ها در کشور تعریف استانداردی ندارد و حتی دربسیاری از جاده‌ها( برای مثال از پاسداران تا قزوین) خط‌کشی وجود ندارد، بنابراین وجود چنین استانداردهایی زمانی که ما حتی به زیرساخت‌ها فکر نکردیم، چه لزومی دارد؟ سازمان استاندارد باید به این سوال پاسخ دهد که اگر قرار است رادار خط داشته باشیم، آیا استاندارد خط‌کشی در کشور پیاده‌سازی شده است؟ اگر این اتفاق نیفتاده، چه لزومی به اعمال استانداردهای این بخش است؟ فکر می‌کنم این در ادامه مدیریت جزیره‌ای کشور است و برخی ارگان‌ها در خصوص مسائلی صحبت می‌کنند که هیچ سنخیتی با فضا، قدرت خرید، اجتماع، اقتصاد و فرهنگ کشور ما ندارد.
خروج خودروها از خط تولید بدون جایگزین
به گفته این کارشناس خودرو در حال حاضر خودروهایی که در کشور تولید می‌شود، استانداردهای اجباری(63 آیتم) را پاس می‌کند. اعمال استانداردهای 85 گانه را یک شبه نمی‌توان انجام داد. 40 سال بازار خودرو را بسته‌اند و حالا به یک‌باره می‌خواهند بخش زیادی از خودروها را با این استانداردها از خط تولید خارج کنند.
چه خودرویی را می‌خواهند به جای این خودروها جایگزین کنند؟ به این ترتیب، این اقدام منطقی نیست. فردی در وزارت صنعت اجازه واردات خودرو و فردی در سازمان استاندارد اجازه تولید نمی‌دهد!
زیرساخت‌ها مهیا نیست
استانداردهای 85 گانه خیلی بیشتر از حداقل‌هاست و بخشی از این استانداردها برای ایران زیاد از حد است.
برخی نکات در این استانداردها در این طرح اجباری شده که در اتحادیه اروپا اجباری نیست. برخی از آن‌ها به عنوان آپشن در خودروها لحاظ می‌شود اما در این طرح 85 گانه استاندارد این موارد اجباری شده است. مگر قرار است این خودروها در لندن استفاده شوند؟
از طرفی چرا پروسه صدور گواهینامه تصحیح نمی‌شود؟ زیرساخت‌ها در این زمینه باید تامین شوند. استاندارد رانندگی، استاندارد جاده‌ها و استاندارد سوخت اعمال نمی‌شود، خیابان بدون خط کشی به چه معناست؟
اعمال این استانداردها محال است
او در خصوص احتمال اجرایی شدن یا نشدن این طرح گفت: این طرح قابلیت اجرایی ندارد. به نظر نمی‌رسد که این استانداردها در دی امسال اجرایی شوند.در نهایت دولت در مقابل این طرح می‌ایستد. دولت هنوز نمی‌داند چه طرحی را مصوب کرده است و آثار آن را بر کشور نمی‌دانند. در خصوص ایمنی و آلودگی بحث ساده‌ای وجود دارد؛ اینکه وقتی سطح استانداردها را بسیار بالا ببریم امکان اجرایی شدن آن از بین می‌رود. البته وجود بخشی از استانداردهایی که شامل 85 استاندارد می‌شود، خوب است. حرف ما این است که بخشی از این استانداردها اعمال و بخشی دیگر نادیده گرفته شود و کمتر از 85 استاندارد باشد زیرا برخی از آن‌ها غیرمنطقی است. نمی‌توان تفریط وزارت صمت و صنایع خودروسازی را در 40 سال گذشته با افراط در استاندارد حل کرد! باید حد وسط را در نظر بگیریم؛ نه همه استانداردها را مطابق با 2016 اروپا و نه 1320 ایران. به همین خاطر استانداردها باید با شرایط امروز همخوانی داشته باشد اگر شدنی نباشد، فایده‌ای ندارد.
بنزین یورو 4 نداریم
زاوه در پایان گفت: برخی ادعا می‌کنند که بنزین یورو 4 توزیع می‌شود اما این‌طور نیست. بنده به‌عنوان شهروندی که از این بنزین استفاده می‌کند، چراغ موتور ماشینم همیشه روشن است که ناشی از انحراف در آلایندگی است؛ این نشان می‌دهد که کیفیت سوخت همچنان دچار مشکل است.
