خودروتک بررسی می‌کند؛
سیگنال مثبت تسویه بدهی قطعه سازان به تولید خودرو
آمارهای وزارت صمت از تولید خودرو در دی‌ماه امسال حکایت از روندی مثبت دارد. افزایش تولید شرکت‌های خودروسازی بی‌ارتباط با بهبود کسب‌وکار قطعه‌سازان نیست و جان گرفته قطعه‌سازان نیز رابطه مستقیمی با تزریق نقدینگی اخیر دارد. وصول مطالبات شرکت‌های سازنده قطعات و مجموعه‌های خودرو به‌وضوح روی تعادل بازار تأثیر گذاشته است.
به گزارش خودروتک، این روزها نیز با توجه به بروز بحران نقدینگی در زنجیره خودروسازی کشور، بحث طلب قطعه‌سازان از خودروسازها بیش‌ازپیش داغ شده و ارقام هنگفتی در این مورد اعلام می‌شود. برخی می‌گویند، بدهی حال حاضر خودروسازان به قطعه‌سازان، حول‌وحوش ۱۰ هزار میلیارد تومان است و برخی دیگر عنوان می‌کنند رقم بدهی از مرز ۱۵ هزار میلیارد تومان گذشته و آخرین روایت موجود نیز صحبت از رقم ۲۰ هزار میلیارد تومان می‌کند.
چرا تسویه نمی‌شود؟
خودروسازان حاضر نیستند میزان دقیق بدهی خود به قطعه‌سازان را اعلام کنند. حتی انجمن قطعه‌سازان، آمار به‌روز را ندارد، چون ممکن است یک قطعه‌ساز مثلاً امروز برود و پولش را بگیرد، اما نامش همچنان در لیست بستانکاران خودروسازها باقی بماند. لیست بدهی خودروسازان به قطعه‌سازها چندان به‌روز نیست و آمارهای اعلامی نیز حدودی است نه قطعی؛ بنابراین احتمالاً هیچ‌کس نمی‌داند رقم دقیق مطالبات قطعه‌سازان از خودروسازها چقدر است. گفته می‌شود مطالبات قطعه‌سازان هرچقدر باشد در شرایط کنونی باعث ورشکستگی بسیاری از مجموعه‌های صنعتی شده و بسیاری را مجبور به تعدیل نیروی گسترده کرده است.
بحران در قطعه‌سازان
طی چند ماه اخیر نسبت به مدت مشابه سال گذشته قیمت مواد اولیه صنعت قطعه‌سازی رشد حدوداً سه برابری داشته است. این موضوع به این معنا است که در شرایط جدید، نقدینگی قطعه‌سازان نسبت به گذشته باید سه برابر شود درحالی‌که به دلیل عدم افزایش قیمت قطعات متناسب با نرخ تورم، نقدینگی این واحدها به حدود یک‌سوم کاهش یافته است. در چنین شرایطی خودروسازان نیز به دلیل جلوگیری دولت از واقعی‌سازی قیمت خودرو و زیان‌دهی، از پرداخت مطالبات قطعه‌سازان ناتوان هستند به‌گونه‌ای که این مطالبات از حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان به نزدیک ۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. به دلیل این شرایط در چند ماه اخیر تعداد قابل‌توجهی از واحدهای قطعه‌سازی به تعطیلی کشانده شده و بیش از ۱۵۰ هزار نفر از نیروهای شاغل در این واحدها نیز تعدیل یا تعلیق شده‌اند.
کمبود نقدینگی، چالش اصلی
کارشناسان می‌گویند در شرایط فعلی صنعت خودرو نیاز به ۳۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی دارد که باید از سوی دولت به‌صورت تسهیلات کم‌بهره بانکی یا حتی به‌صورت کمک‌های بلاعوض آن‌هم به دلیل شرایط تحمیل‌شده به صنعت خودرو، در اختیار این صنعت قرار گیرد. در غیر این صورت اگر هیچ‌یک از این کمک‌ها صورت نگیرد، قطعاً صنعت قطعه‌سازی و به دنبال آن صنعت خودروسازی به سمت ورشکستگی کامل خواهد رفت، به‌طوری‌که زیان آن دیگر قابل جبران نخواهد بود. در تمامی دنیا مرسوم است که دولت‌ها با توجه به نقش صنعت خودرو در اقتصاد و وابستگی سایر صنایع به این صنعت، در مواقع حساس و بحرانی کمک‌های لازم را از صنعت خودرو و قطعه‌سازی به عمل می‌آورند. تحریم‌های بین‌المللی که از جانب آمریکا به ما تحمیل‌شده، باعث افت شدید تولید خودرو و کاهش نقدینگی خودروسازان و همچنین قطعه‌سازان شده است. این افت تولید همراه با افزایش قیمت قطعات و مواد اولیه‌ای بوده که در صنعت خودروسازی استفاده می‌شود.
قطعه داریم، پول نداریم
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی می‌گوید درصورتی‌که هزینه قطعات پرداخت شود قطعه موجود است، اما در حال حاضر خودروساز قطعه را دریافت کرده، اما هزینه آن را پرداخت نکرده است. متاسفانه پرداخت‌ها به‌موقع نبوده است و قطعه‌ساز هم نتوانسته قطعه را تولید کند این در حالی است که اگر پرداخت‌ها ۱ ماهه انجام می‌شد، توان تولید هم وجود داشت، اما شرایط به‌گونه‌ای شده که اغلب پرداخت‌ها ۵ تا ۸ ماهه شده است. ۸۰ درصد قطعات خودرو تولید داخل است و در نمایشگاهی هم که در حال برگزاری است داخلی‌سازی قطعات خودرو به نمایش گذاشته شده، اما همچنان نیازمند یاری مسئولان هستیم. به گفته نجفی‌منش، در حال حاضر تمامی خریدها به‌صورت نقدی صورت می‌گیرد و این توان از عهده قطعه‌سازان خارج است به همین دلیل ۳۷ درصد از نیروهای خود را تعدیل کردند.
ارائه تسهیلات 11 هزار میلیاردی
دی‌ماه امسال رئیس سازمان حمایت گفته بود برای حفظ اشتغال در صنعت قطعه‌سازی 11 هزار میلیارد تومان تسهیلات به قطعه‌سازان پرداخت می‌شود. به گفته تابش بخشی از برنامه‌های وزارتخانه تأمین سرمایه در گردش خودروسازان و بخصوص قطعه‌سازان است و در این برنامه سعی شده تا نیاز قطعه‌سازان تأمین تا شغل بیشتری برای جوانان ایرانی ایجاد شود. بانک مرکزی این امکان را در اختیار قطعه‌سازان قرار می‌دهند تا آنها بتوانند علاوه بر تأمین قطعات موردنیاز خودروسازان، شرایط تولید و اشتغال خود را تثبیت کند.
فقط 4 هزار میلیارد رسید
دبیر انجمن قطعه‌سازان درباره نحوه پرداخت تسهیلات 4 هزار میلیارد تومانی دولت به خودروسازان می‌گوید با هماهنگی‌های انجام شده قرار است این تسهیلات به‌صورت مستقیم در اختیار قطعه‌سازان قرار گیرد بنابراین دو خودروساز بزرگ کشور با نظارت انجمن قطعه‌سازان لیستی از قطعه‌سازان کشور تهیه کرده‌اند و این لیست برای پرداخت تسهیلات در اختیار بانک‌های عامل قرار گرفته است. به گفته بیگلو برای پرداخت مبلغ 4 هزار میلیارد تومان تسهیلات دولت کنسرسیومی از بانک‌های عامل به ریاست بانک ملت تشکیل شده که هر بانک عامل تعهد کرده بخشی از این مبلغ را به قطعه‌سازان پرداخت کند. وی با بیان اینکه پرداخت تسهیلات دولت توسط بانک‌های عامل از امروز به قطعه‌سازان آغاز شده است، گفت: این مبلغ از سوی بانک‌های عامل به‌صورت مستقیم به قطعه‌سازان پرداخت می‌شود و خودروسازان، قطعه‌سازان را برای دریافت تسهیلات به بانک‌ها معرفی کرده‌اند.
وقتی تولید جان می‌گیرد
یکی از دلایل بهبود تولید خودروسازان مربوط به مزمن‌ترین مشکل زنجیره خودروسازی کشور یعنی تأمین نقدینگی خودروسازان و همچنین پرداخت بدهی این شرکت‌ها به قطعه‌سازان بود. ریشه‌های این مسئله را باید در قیمت‌گذاری دستوری محصولات تولیدشده این شرکت‌ها جست‌وجو کرد. تولید همراه با زیان شرکت‌های خودروساز در سال‌های گذشته سبب شد تا خودروسازان با زیان انباشته در صورت‌های مالی خود روبه‌رو شوند. این زیان انباشته در کنار افزایش نرخ ارز در سال‌جاری سبب شد خودروسازان در پرداخت بدهی خود به شرکت‌های قطعه‌ساز با مشکلاتی روبه‌رو شوند. چالش نقدینگی در بخش قطعه‌سازی کشور منجر به کاهش تیراژ تولید قطعات شد که اولین نشانه‌های آن را در کاهش آمار تولید خودروسازان از خرداد امسال می‌توان مشاهده کرد. وزارتخانه برای حل این مسئله، چاره را در تزریق نقدینگی به‌صورت ارزی و ریالی دید. از این‌رو پرداخت ۴ هزار میلیارد تومان و همچنین ۸۰۰ میلیون یورو تاکنون مصوب شده که پرداخت بخش ریالی آن آغاز شده است؛ بنابراین تزریق نقدینگی به زنجیره خودروسازی و تسهیل در ترخیص قطعات و مواد اولیه از گمرکات سبب شد وضعیت خطوط تولید اندکی بهبود یابد و نمودار تیراژ در مدار صعودی قرار بگیرد.
