سود خفته در قیمت کارخانه خودرو تقاضا را افزایش داد
سومین طرح فروش فوقالعاده خودرو که بدون حضور سایپا اواخر هفته گذشته آغاز و این هفته نتایج قرعهکشی آن اعلام شد، دوباره استقبال زیاد مشتریان را به خود دید. طبق اعلام ایرانخودرو، نزدیک به دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در این طرح شرکت کردند. بهنظر میرسد اگر سایپا نیز فروش فوقالعادهاش را همزمان با ایرانخودرو آغاز میکرد، تقاضایی بالغ بر سه میلیون نفر به ثبت میرسید، با این حال همین آمار ۵/ ۲ میلیون نفری نیز گویای رشد دوباره تقاضا برای خرید خودرو با قیمت دستوری است.
به گزارش خودروتک به نقل از دنیای اقتصاد، احتمالا اصلیترین دلیل رشد تقاضا برای سومین فروش فوقالعاده خودرو، رشد شدید قیمت در بازار و بهتبع آن، بیشتر شدن فاصله قیمت کارخانه و بازار محصولات و رانت حاصل از آن بوده است. بهعنوان مثال، خودرویی مانند پژو ۲۰۶، در مردادماه و همزمان با دور دوم فروش فوقالعاده ایرانخودرو، ۱۰۱ میلیون تومان نرخ کارخانهایاش بوده و حدود ۲۰۰ میلیون تومان نیز قیمت بازار آن.
بنابراین در آن مقطع حاشیه بازار ۲۰۶ چیزی حدود ۱۰۰ میلیون تومان بوده است. این در حالی است که در عرض تنها یک ماه، بیش از ۴۰ میلیون تومان به حاشیه بازار این خودرو اضافه شده است. به همین نسبت، دیگر خودروهای داخلی هم با رشد فاصله قیمت کارخانه و بازار مواجه شدهاند و بنابراین طبیعی است که خیلیها وسوسه استفاده از این رانت عظیم به سرشان بزند که زد.
مساله دیگر اینجاست که با توجه به اتفاقاتی که در بازارهای ارز و سکه رخ داده بهنظر میرسد تورم انتظاری شهروندان باز هم افزایش یافته و این موضوع خود را در خیلیها در قالب رجوع به خودرو (بهعنوان کالایی برای حفظ ارزش پول) نشان داده است.
در مجموع اما با مرور اتفاقات رخ داده در سه دور فروش فوقالعاده خودرو، میتوان نتیجه گرفت که این کالا همچنان نقش ناجی ارزش پول را برای شهروندان بازی میکند، ضمن آنکه رانت عظیم حاصل از اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودروها هم جذابیت بسیار زیادی برای عموم دارد.
همین رانت عظیم است که با وجود کلی محدودیت ثبتنام، ابتدا ۵/ ۵ میلیون تقاضا را به ثبت رساند و در فروش اخیر نیز تقاضایی ۵/ ۲ میلیون نفری را برای تنها ۱۶ هزار خودرو ایجاد کرد. وقتی چنین تقاضای عظیمی برای خودروهای با نرخ دستوری ایجاد میشود و از آنسو استقبال بسیار کمتری از پیشفروشها (با قیمت غیرقطعی و زمان تحویل طولانیتر نسبت به فروش فوقالعاده) صورت میگیرد، از این ماجرا چه نتیجهای جز اینکه خودرو حکم ناجی ارزش پول را پیدا کرده و رانت هنگفت آن، شهروندان را به تکاپوی خرید (از کارخانه) انداخته است، میتوان گرفت؟