واردات خودرو با یک شرط اجرانشدنی؟
در شرایطی نمایندگان صحبت از فعال شدن ظرفیت خالی قطعهسازی میکنند که طی سه سال گذشته شرکتهای خودروساز با وجود نیاز بازار خودرو به عرضه بیشتر، هر سال توانستهاند بهطور متوسط بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار خودروی سواری تولید و عرضه کنند.
به گزارش خودروتک به نقل از دنیای اقتصاد، بعد از اینکه مجلس در روز چهارشنبه ماده ۴ اصلاحی کمیسیون صنایع و معادن را تصویب کرد، تعدادی از نمایندگان در گفتوگوهای رسانهای به دفاع تمام قد از طرح مجلس برای واردات خودرو پرداختند. «شکستن انحصار بازار»، «تحت فشار قرار گفتن مافیای خودرو»، «فعال شدن ظرفیت خالی قطعهسازی»، «مزیتهای صادراتی در صنعت قطعه»، «تنظیم بازار خودرو» و «ترکیدن حباب قیمتی و کاهش قیمتها» را میتوان به عنوان کلیدواژههای اظهارات نمایندگان در ارتباط با دفاع از طرح مذکور مورد توجه قرار داد. اما به راستی مسیری که نمایندگان برای واردات خودرو به کشور طراحی کردند میتواند مواهب ذکر شده را برای بازار و تولید به ارمغان بیاورد؟
تولید این تعداد خودرو در سال باعث شد شرکتهای خودروساز هیچگاه نتوانند هدفگذاریهای صورت گرفته توسط سیاستگذار خودرویی را محقق کنند و به نوعی از هدفگذاریهای صورت گرفته جا ماندند. کارشناسان یکی از دلایل اصلی محقق نشدن برنامهریزیهای صورت گرفته درباره تولید خودرو را خروج شرکای بینالمللی از خطوط تولید و ناتوانی خودروسازان در پر کردن ظرفیت خالی محصولات مونتاژی عنوان میکنند.
اما چرا خودروسازان داخلی نتوانستند جای خالی محصولات مونتاژی را پر کنند؟ کارشناسان دلیل این مساله را ظرفیت پایین قطعهسازی عنوان میکنند. نبود نقدینگی کافی در حساب شرکتهای قطعهساز نیز مورد توجه کارشناسان قرار دارد. بر اساس اظهارات فعالان قطعهساز، در حال حاضر مطالبات قطعهسازی از شرکتهای خودروساز بالغ بر ۷۰ هزار میلیارد تومان است. حال در این شرایط سخت که قطعهسازان توان عرضه قطعه به شرکتهای خودروساز را ندارند چطور میتوانند به صادرات قطعه فکر کنند. مزیتهای صادراتی در صنعت قطعه از دیگر نکاتی است که نمایندگان در دفاع از طرح خود برای واردات خودرو به آن استناد میکنند.
بهطور مثال آنطور که «خانه ملت» گزارش کرده محمدسعید احدیان، دستیار سیاسی و رسانهای رئیس مجلس در یک رشته توییت به حواشی و تخریبهای مصوبه مجلس درباره واردات مدیریت شده خودرو که از سوی یکی از کاربران توییتر مطرح شده بود، پاسخ داد. در میان توییتهای منتشر شده از دستیار سیاسی و رسانهای رئیس مجلس به بحث مزیتهای صادراتی قطعه از کشور اشاره شده است انرژی و نیروی کار ارزان، دسترسی به منابع به خصوص فولاد، بالا رفتن نرخ دلار در مقابل ریال، ظرفیت مازاد تولید قطعه از مهمترین دلایل جذابیت خرید قطعات از ایران است. اما کارشناسان معتقدند با وجود مزیتهای یاد شده آنچه سبب میشود شرکتهای قطعهساز نتوانند آنطور که باید و شاید در بخش صادرات قطعه موفق عمل کنند را باید در تکنولوژی پایین و بهروز نبودن خطوط تولید این شرکتها، کیفیت پایین قطعات تولید شده توسط آنها و همچنین ناتوانی قطعهسازان در کسب استانداردهای لازم برای حضور در زنجیره جهانی تامین برندهای بینالمللی خودروسازی جستوجو کرد.
کارشناسان میگویند در حال حاضر خودروهایی که شرکتهای قطعهساز برای آنها قطعه تولید میکنند همگی روی پلتفرمهای قدیمی تولید میشوند همین مساله به آن معناست که قطعات تولید شده توسط قطعهسازان ایرانی بازار چندانی در فضای بینالمللی ندارد. کارشناسان تاکید میکنند آنچه تحت عنوان صادرات قطعه اتفاق افتاده است محدود به بازارهایی بوده که خودروسازان توانستهاند محصولات خود را به آن صادر کنند. در حال حاضر که بازارهای صادراتی خودروسازان محدود شده (بهطور مثال شاهد هستیم که بازاری مانند سوریه به روی خودروسازان بسته شده) بیتردید این مساله روی میزان درآمدها از محل صادرات قطعه تاثیر منفی بگذارد.