خودران ها چگونه آینده را تغییر خواهند داد؟

بحث‌های مربوط به طراحی خودروهای بی‌سرنشین، قوانین، سرمایه‌گذاری، فروش، عرضه، مشتری و بازاریابی آن‌ها هم‌چنان با همان حرارت قبل پیگیری می‌شود. بارها درباره موفقیت یا عدم موفقیت این محصولات آینده‌نگر بحث شده است؛ اما کمتر کسی به این نکته توجه کرده بود که اساساً ماهیت فنی خودران‌ها، چه ساختاری خواهد داشت؟

به گزارش خودروتک، آیا آن‌طور که تسلا، فارادی، اپل و گوگل برنامه‌ریزی کرده‌اند، این خودروها با قوای محرکه برقی تولید خواهند شد و یا اینکه سرانجام نفوذ و اعتبار غول‌هایی مانند مرسدس‌بنز، آئودی، فورد و نیسان پیروز کار خود را خواهد کرد؟

پاسخ به این سؤال در ظاهر ساده، نقشه راه دهه‌های بعدی صنعت خودروسازی را تبیین می‌کند. به نظر می‌رسد زمان زیادی تا 2030 (که به عقیده بسیاری از دولت‌ها زمان از رده خارج کردن خودروهای سوخت‌فسیلی قلمداد می‌شود) باقی مانده است؛ اما با داده‌های اولیه شرکت‌های خودروسازی در سال گذشته میلادی نیز می‌توان چندوچون آینده را از همین امروز مشخص کرد. موافقان انرژی‌های نو به دلیل مسائل آلایندگی و محیط‌زیستی و هم‌چنین پایان‌پذیر بودن نفت، به‌شدت با بنزین و گازوئیل مخالف‌اند و برق را بهترین راهکار می‌دانند. مخالفان این نوع از سوخت‌ها نیز عدم وجود زیرساخت در اغلب کشورهای جهان، دستیابی به سیستم‌های پالایش جدید و کشف میادین جدید نفتی را بهترین بهانه برای شکل‌گیری آینده خودروهای برقی با موتورهای درون‌سوز عنوان می‌کنند.

با فراگیر شدن سرویس‌های حمل‌ونقل آنلاین نظیر «اوبر» و «لیفت» که با بهره‌گیری از امکانات موبایل حالا بخش بزرگی از بار حمل‌ونقل درون‌شهری را به دوش می‌کشند و به‌موازات آن پیشرفت‌ها در زمینه تولید خودروهای خودران و بی‌راننده، پیش‌بینی می‌شود تا پنج سال دیگر خودروهای بی‌راننده جاده‌ها را تسخیر کنند و جای انسان‌ها را در نقش پرمخاطره راننده بگیرند. پیش‌بینی می‌شود این جابجایی بسیار زودتر از موعدی که خودروسازان اظهار می‌کنند رخ خواهد داد. هزینه‌های ماهانه نگهداری خودروها، مشکل یافتن پارکینگ، تأمین سوخت و قطعات یدکی و دیگر معضلات مالکیت خودرو، سبب خواهد شد در آینده نزدیک، یعنی تا کمتر از ۱۰ سال دیگر، عموم انسان‌ها قید مالکیت خودرو را بزنند و دل را به دریای خودروهای بی‌راننده بسپارند. هر روز تعداد بیشتری از آدم‌ها به این نتیجه می‌رسند که زندگی بدون صاحب خودرو بودن آسان‌تر و کم‌خرج‌تر است و وقتی شبکه خودروهای خودران به صحنه بیایند، عصر مالکیت خودروها به پایان خواهد رسید.

فرآیند گذار به عصر خودروهای بی‌راننده آسان آغاز می‌شود و پیچیدگی‌هایش به‌موازات رشد، رخ خواهد نمود. سرویس‌هایی نظیر لیفت و اوبر هم ابتدا مسافران را در مسیرهای کوتاه درون‌شهری جابجا خواهند کرد، اما با پیچیده‌تر شدن تکنولوژی‌ها و قواعد مرتبط با آن‌ها، این شبکه‌ها هم می‌توانند پیچیده‌تر شوند و خدماتی ارائه کنند که تصور آن امروز لزوماً ممکن نیست. غول‌های صنعت حمل‌ونقل حالا کمپانی‌هایی هستند که سرویس‌های آنلاین ارائه می‌کنند. اوبر و ولوو همین حالا هم در پیتسبورگ به‌طور آزمایشی ارائه سرویس تاکسی‌های بی‌راننده را آغاز کرده‌اند و گوگل و لیفت هم برنامه‌های بزرگی برای این عرصه دارند. در واشنگتن، پایتخت آمریکا، اتوبوس‌های بی‌راننده تحت آزمایش قرار گرفته‌اند. مرسدس بنز و ایزی‌مایل هم در فنلاند و هلند و دوبی و ژاپن فروش خودروهای کاملاً خودران را آغاز کرده‌اند.

گذار به حمل‌ونقل بی‌راننده، شهرهای جهان را از اساس دگرگون خواهد کرد، چراکه دیگر خودروهای شخصی که بیهوده و بی‌مصرف در پارکینگ‌ها و کنار جاده‌ها افتاده‌اند، از صحنه بیرون خواهند شد. سرویس‌های هم‌سفری و اشتراک حمل‌ونقل نظیر لیفت و اوبر، سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری در این عرصه کرده‌اند و وعده داده‌اند که از سال آینده با اتومبیل‌های خودران به مشتریانشان سرویس بدهند. فراگیری خودروهای بی‌راننده موجب می‌شود هزینه این سرویس‌ها تا حدی پایین بیاید که خرید اشتراک ماهانه یا سالانه آن‌ها بسیار به‌صرفه‌تر از خرید خودروی شخصی شود. این سرویس‌ها همه هزینه‌های جانبی، از جمله سوخت، تعمیرات، پارکینگ و بیمه را تقبل خواهند کرد، چون با همین ریزپرداخت‌های مشتریان، به سودهای میلیارد دلاری می‌رسند. این نخستین باری است که ما می‌توانیم به ایجاد یک شبکه کاملاً کارآمد برای حمل‌ونقل فکر کنیم. ازآنجایی‌که فراگیری این سرویس‌ها نیاز به فضای پارکینگ را کم‌رنگ‌تر خواهد کرد، متخصصان پیش‌بینی می‌کنند که در آینده نزدیک‌ها شهرها سبزتر خواهند بود و فضای مازاد زیادی برای امور مهم‌تری نسبت به حمل‌ونقل خواهند داشت.

نیم‌نگاهی به عقب

برخلاف آنچه تصور می‌شود،‌ خودران‌ها وسایل نقلیه نوظهوری نیستند. شاید عجیب باشد ولی نخستین نمونه از این نوع اتومبیل‌ها در دهه 20 میلادی معرفی شد. طبیعی است که در آن ایام، پدیده خودران، محدود به حرکات ساده از پیش تعیین‌شده می‌شد. در دهه 50 اولین محصولات خودران واقعی در ابعاد یک خودرو به‌صورت آزمایشی تولید شد. سال 1980 دانشگاه «کارنگی ملون» وسایل نقلیه هوشمندی را ابداع کردند که با در اختیار داشتن نسل اول کامپیوترها می‌توانستند تا حدود فضای اطراف خود را تشخیص دهند. در 1980 مرسدس‌بنز توانست اولین خودروسازی باشد که به‌صورت رسمی در این زمینه سرمایه‌گذاری کرد.

به گزارش خودروتک، در 1987 ناگهان موج جدید صنعت خودروسازی به سمت خودران‌ها کشیده شد. جنرال‌موتورز، نیسان، تویوتا،‌ آئودی و ولوو هرکدام بخش‌های مستقلی را برای تحقیق در این حوزه اختصاص دادند. بوش آلمان نیز یکی از نخستین کارخانه‌های قطعه‌سازی بود که برای همکاری با خودروسازان اعلام آمادگی کرد. خودروهای بی‌راننده تا ابتدای قرن 21 بیشتر در تحقیقات دانشگاهی، پروژه‌های حاشیه‌ای خودروسازان و نهایتاً در فیلم‌های علمی-تخیلی حضور پیدا می‌کردند؛ اما بی‌تردیدی شوک ناشی از بازگشت این محصولات زمانی مشاهده شد که در 2013 شرکت گوگل اعلام کرد برای تهیه نقشه‌های مربوط به نرم‌افزار Google Map قصد دارد از خودروهای بدون راننده بهره بگیرد. این نقطه عطف دوران جدید خودران‌ها قلمداد می‌شود.

به‌طورقطع می‌توان ادعا کرد که صنعت خودروسازی دنیا یا بهتر آنکه غول‌های بزرگ این حوزه، از نظر تاوان فناورانه به بالندگی کافی برای ساخت خودروهایی که بتوانند در خیابان‌ها حضور پیدا کنند، رسیده‌اند؛ اما این اطمینان هنوز ازنقطه‌نظر دولت‌ها و مصرف‌کنندگان چندان حاصل نشده است. استراتژی اصلی تولید چنین خودروهایی غیر از ارضای میل پایان‌ناپذیر مهندسی، نظام‌مند کردن ترافیک شهری، کاهش تصادفات و افزایش بهره‌وری ناشی از بهینه‌سازی قوای محرکه‌ها بوده است. آرام‌آرام با جدی‌تر شدن نقش‌آفرینی خودران‌ها به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی صنعت آینده خودرو، سرمایه‌گذاری روی آن‌ها نیز جلوه متفاوتی به خود گرفت. سال گذشته میلادی، یکی از تأثیرگذارترین زمان‌ها در دنیای خودروهای بی‌راننده محسوب می‌شود. در 2018 تمام مرزبندی‌ها و خط‌کشی‌ها تعیین شد. عده‌ای بر این باورند که برندگان این میدان،‌ خودروسازان سنتی بودند که از قوای محرکه درون‌سوز (بنزین یا گازوئیل) استفاده می‌کردند؛ اما برخی نیز معتقدند شرکت‌های تازه‌کاری مانند تسلا، فارادی و یا دو غول صنعت دیجیتال گوگل و اپل با بهره‌گیری از قوای محرکه برقی کاپ قهرمانی را بالای سر برده‌اند.

خودران‌های برقی؛ خلاق ولی فانتزی

سال گذشته اپل بیش از 1000 نفر (شامل کارمند،‌ کارگر،‌ متخصص و مدیر) را برای توسعه خودروهای بدون‌راننده‌اش به خدمت گرفت. اپل در این مسیر به‌عبارتی مجبور شد که از فناوری‌های نوظهور فولکس‌واگن نیز استفاده کند. این در حالی است که خود فولکس اساساً علاقه‌ای به بهره‌گیری از قوای محرکه برقی از خود نشان نداده است. نام بایدو اغلب به‌عنوان بزرگ‌ترین موتور جستجوی اینترنتی چین به گوش رسیده است؛ اما این شرکت فناورانه در سال 2014 نخستین برنامه‌هایش برای حضور در دنیای خودران‌ها را استارت زد. در ادامه طی سال گذشته میلادی بود که آن‌ها توانستند موافقت ب‌ام‌و برای همکاری در حوزه موتورهای برقی را کسب کنند. مهندسان بایدو توانستند روی شاسی سری 3 آلمان‌ها، یک مسیر کوتاه 30 کیلومتری را دور پکن پیمایش کنند. حضور شرکت بوش آلمان دیگر تبدیل به یکی از بایدهای صنعت خودرو شده است.

به گزارش خودروتک، این شرکت سال گذشته بخش ویژه‌ای را در کارخانه‌اش برای تولید قطعات مربوط به اتومبیل‌های خودران تهیه کرد. آن‌ها با استخدام 2000 نفر قراردادهای اولیه‌ای را برای تأمین تجهیزات برقی شرکت‌هایی چون تسلا و گوگل منعقد کردند. البته از گوشه و کنار خبر می‌رسد که بوش همکاری‌های نزدیکی با پورشه را نیز آغاز کرده است. دلفی،‌ بزرگ‌ترین سازنده لوازم الکترونیکی برای خودروهای ساخت انگلستان نیز برای ساخت نخستین خودروی بی‌راننده خود اقداماتی انجام داد. دلفی که تخصص خوبی در زمینه باتری و موتورهای برقی دارد، روی شاسی آئودی Q3‌ یک نسخه آزمایشی را اجرا کرد. شرکت می‌گوید تست‌های اولیه بعد از پیمایش مسافتی بیش از 5400 کیلومتر،‌ کاملاً امیدبخش بوده است. فعالیت درخشان شرکت‌های نوظهور فناورانه در دنیای خودران‌های برقی، زیادی خوش‌بینانه بود. چراکه در اواخر سال گذشته میلادی مقام‌های کالیفرنیا از اوبر خواسته بودند مجوز ویژه خودروهای خودران اخذ کند و بعد از مقاومت اوبر، ثبت این خودروها را باطل کردند. مقام‌های ایالتی تهدید کرده بودند که اگر اوبر این برنامه آزمایشی را تا گرفتن مجوز ویژه متوقف نکند، علیه این شرکت اقدام قانونی می‌کنند. با وجودی که اوبر اصرار دارد از عنوان «خودرو خودران» برای این مجموعه استفاده کند، می‌گفت نیازی به مجوز به‌خصوص دیگری ندارد چون یک راننده برای احتیاط پشت فرمان است. پیش از سان‌فرانسیسکو، اوبر این فناوری خودران را در شهر پیتسبورگ به کار گرفته بود و آن‌جا از اوبر نخواسته بودند که مجوز بگیرد. شرکت‌های دیگری مانند گوگل و تسلا که در حال آزمایش وسایل نقلیه خودران هستند، درخواست مجوز داده و چنین مجوزی گرفته‌اند. اوبر که ظرف چند سال به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های مسافرکشی شخصی در اطراف جهان بدل شده، از جمله سرویس‌هایی است که مردم می‌توانند با نرم‌افزار نصب‌شده روی تلفن هوشمند بخواهند که یک خودرو دنبال آن‌ها برود، سوارشان کند و آن‌ها را به نقطه دیگری برساند.

خودران‌های درون‌سوز؛ قدرتمند ولی کُند

بی‌تردید فعال‌ترین خودروساز سنتی در صنعت اتومبیل‌های بدون راننده، آئودی بوده است. شرکت توانست آزمون‌های اولیه روی A7 را با موفقیت پشت سر بگذارد. تازه این در حالی است که شرکت برنامه‌های آتی خود را برای عرضه اولین لوکس خودران یعنی مدل A8‌ را نیز طرح‌ریزی کرده است. خودروهای هوشمند آئودی با پیشرانه‌های بنزین‌سوز توربوشارژ شده، استانداردهای ایمنی لازم تا سرعت 60 کیلومتر در ساعت را کسب کرده‌اند. ب‌ام‌و با تردیدهای فراوان سرانجام فعالیت قدرتمند خود را برای ساخت یک نمونه خودران استارت زد. باواریایی‌ها با همکاری غول تراشه‌سازی دنیا یعنی اینتل از پروژه پایه خود به اسم iNext رونمایی کردند. محصولی که قرار است به‌صورت هیبریدی (برقی-گازوئیلی) روی پلت‌فرم i8‌ پیاده‌سازی شود.

در 2018 شاهد بزرگ‌ترین اتحاد بین سردمداران صنعت کامیون و تراک بودیم. گردهمایی معنادار ولوو، مان، اسکانیا، ایویکو و داف برای ساخت یک کشنده بی‌راننده، بزرگ‌ترین تهدید برای مرسدس‌بنزی بود که چندی پیش از یک خودران مهفومی در کلاس کامیونت‌ها رونمایی کرده بود. هنوز اطلاعاتی از خودروی جدید منتشر نشده است. حتی نمی‌دانیم که سهم‌خواهی هر یک از این شرکت‌ها به چه صورت است و یا اینکه هرکدام قرار است چه مسئولیتی را روی پروژه به عهده بگیرند. وقتی اواخر 2018 اعلام شد که فورد یک شرکت جدید به اسم FSM (شرکت پویای هوشمند فورد)، دیگر معلوم شد که آن‌ها قصد دارد به‌زودی حضورشان در صنعت خودران‌ها را اعلام کنند. پیش‌بینی‌ها درست از آب درآمد و شرکت اولین نمونه جدی خود بعد از حدود یک دهه تحقیق را در قالب سدان فیوژن روی کار آورد. سال گذشته خبر سرمایه‌گذاری کهکشانی 500 میلیون دلار جنرال‌موتورز برای خرید شرکت کوچک حمل‌ونقل موبایلی «لیفت»، بزرگ‌ترین رویداد در صنعت خودروسازی آمریکا به شمار می‌آمد.